Kıbrıs’ın Antik Tarihine Yolculuk: Khirokitia

Kıbrıs’ta bulunan ve 1998 yılından bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan Khirokitia, Neolitik Çağ’dan kalma bir arkeolojik sit alanıdır. Doğu Akdeniz’in en iyi korunmuş tarih öncesi alanlarından biri olan Khirokitia, bölgedeki toplu bir yerleşime ait ilk arkeolojik bulgulara sahip olduğu için oldukça önemlidir. Öyle ki çanak çömlekli Neolitik dönemi, bu yerleşim yeri ve Kıbrıs’a yayılmış yaklaşık 20 benzer yerleşim yeri ile temsil edilmektedir. Bu ünlü arkeolojik sit alanı, tüm tarih severler başta olmak üzere herkesin muhakakak görmesi gereken yerlerin başında gelmektedir.

Neolitik Çağ’ın tüm evrelerine ait kalıntılar, Khirokitia’da oldukça belirgindir. Arkeolojik alan, tarih öncesi çağlardaki yaşam koşullarının yanı sıra Neolitik kültürün bölgeye nasıl yayıldığı hakkında da ziyaretçilere fikir vermektedir. Yerleşimin yakınında, Neolitik dönemde kullanılan aynı malzemeler ve inşa yöntemleri ile karakteristik silindirik şekilli beş konut yeniden yapılmıştır. Böylelikle birçok ilgi çekici antik eser, tekrardan ziyaretçilerin huzuruna sunulmuştur. 

Antik Şehir Khirokitia’nın Tarihi

Khirokitia, 1934 ve 1946 yılları arasında yapılan arkeolojik kazılarda, Porphyrios Dikaios tarafından keşfedilmiştir. Yerleşim yeri ile ilgili ilk bulgular 1934’te The Journal of Hellenic Studies’de yayınlanmıştır. 1970’lerin başlarında daha fazla kazı yapılmış ancak adadaki savaşlar nedeniyle çalışmalar kesintiye uğramıştır. 1977’de sitenin kazılarına yeniden başlanmıştır. Bu kazılarda ise yerleşimin MÖ 7 ile 4 bin yıla kadar uzanan bir tarihe sahip olduğu görülmüştür.

Antik yerleşim yerindeki yapılar, toplanmış yuvarlak binalardan oluşmaktadır. Bu binaların alt kısımları genellikle taştan yapılmıştır. Yakın zamanda bulunan bir binanın çökmüş düz çatısı, tüm çatıların başlangıçta kubbe şeklinde olmadığını göstermektedir. Khirokitia’nın bilinen en eski faaliyetlerden çiftçilik, avcılık ve hayvancılıkla uğraşan iyi organize edilmiş, gelişmiş bir toplumdan oluştuğu tahmin edilmektedir. 

Khirokitia’nın MÖ 6000 civarında bilinmeyen nedenlerle aniden terk edildiğine ve adanın bir sonraki antik yerleşim yeri olan Sotira’ya kadar yaklaşık 1.500 yıl boyunca ıssız kaldığına dair bulgulara ulaşılmıştır. 

Khirokitia Ziyaret Bilgileri

Khirokitia yerleşimi, adanın güney kıyısına doğru Maroni Nehir vadisinde bir tepenin yamacında yer almaktadır. Yerleşim yeri üç metre kalınlığında sağlam bir taş duvarla çevrelenmiş kapalı bir köydür. Khirokitia’ya erişim, duvardan geçen birkaç giriş noktasından sağlanmaktadır. 1996 yılından beri ziyaretçiler bu antik yerleşim yerini ziyaret edebilmektedir. 

Arkeolojik bir bakışla Khirokitia, Doğu Akdeniz’deki en önemli tarih öncesi alanlardan biri olarak kabul edilmektedir. İnsanların tarih öncesi çağlarda nasıl yaşadıklarının mükemmel bir örneği olan bu sit alanı, ziyaretçilerine keşfedecek pek çok şey sunmaktadır.

Khirokitia, 16 Eylül’den 15 Nisan’a kadar 08.30 ile 17.00, 16 Nisan’dan 15 Eylül’e kadar ise 08.30 ile 19.30 saatleri arasında ziyaret edilebilmektedir. Noel Günü, Yılbaşı ve Paskalya günlerinde kapalıdır. Girişler ücretlidir. 10 kişilik gruplarda kişi başı ücret 2,5 euro, bir günlük gezi 8,50 euro, üç günlük gezi 17 euro, 7 günlük gezi ise 25 eurodur.