Kıbrıs’taki Manevi Değer: Kutsal Hala Sultan Tekkesi

Hala Sultan Tekkesi, Kıbrıs Larnaka’nın hemen güneyindeki tuz gölünün yanında yer almaktadır. Hala Sultan Tekkesi bir kompleks içerisindedir. Tekke, Hz. Muhammed’in halası olan Ümmü Haram’ın mezarının bulunması sebebi ile Müslümanlar için oldukça büyük bir öneme sahiptir.

Tekke kompleksinde cami, türbe ve çeşmeleri olan güzel bir bahçe yer almaktadır. Bunların yanı sıra geçmişte dini ibadetlerini yerine getirenler ve dervişler için konaklama yerleri de bulunmaktadır. 1974’te Kıbrıs’ın bölünmesinin ardından cami ziyarete açık olsa da artık hizmet vermemektedir. Fakat sadece Kurban ve Ramazan Bayramlarına özel olarak tekke, namaz kılmak ve vaaz vermek için Müslümanlara kapılarını açmaktadır.

Hala Sultan Tekkesi’nin Tarihi

Hala Sultan Tekkesi’nin tarihi oldukça eskilere dayanmaktadır. 649’da İslam’ın dünyaya yayılması için fetihlere başlayan Halife Moawiyah’ın karısı olan Ümmü Haram, eşine eşlik ederek Kıbrıs’a gelmiştir. Tuz gölü kıyısında Bizanslılarla yapılan savaşta hayatını kaybeden Ümmü Haram, bugün tekkenin bulunduğu yere gömülmüştür. Önceden dervişlerin ikametgahı olarak da hizmet veren tekke 18. ve 19. yüzyıllar arasında inşa edilmiştir.

18. yüzyılın başlarında Kıbrıs, Osmanlı İmparatorluğu’nun bir parçası olmuştur. Ümmü Haram’ın mezarı, Osmanlılar tarafından 1571’de Kıbrıs’ı işgali sırasında tespit edilmiştir. Ümmü Haram’ın kabri, üzerine mermer bir mezar taşı yerleştirilerek türbe haline getirilmiştir. Türbe, 1760 yılında Şeyh Hassan tarafından inşa edilmiştir. Daha sonra buraya bir cami, çeşme ve Paşa Bahçesi yapılmıştır. Sadece Müslümanların değil birçok ziyaretçinin geldiği dini kompleks bu şekilde ortaya çıkmıştır. Ümmü Haram’ın mezarı ve lahiti, tekke kompleksi girişinin sol tarafında, mağarayı andıran bir yerde bulunmaktadır.

Hala Sultan Tekkesi’ndeki cami, minare, türbe ve yan yapıları ABD tarafından 2001 ile 2005 yılları arasında restore edilmiştir. Bugün Tekke, Müslümanların önemli dini mekânlarından biridir. Suudi Arabistan’da Mekke, Medine ve Kudüs’te Al Aksha’dan hemen sonra Müslümanlar için en önemli kutsal ibadet yeri olarak sayılmaktadır.  

Hala Sultan Tekke Kompleksi

Hala Sultan Tekkesi’ne giriş kapısından camiye kadar olan her yer ağaçlarla ve yeşilliklerle kaplıdır. Cami, taş tuğla kullanılarak yapılmıştır ve ortasında büyük bir kubbe bulunmaktadır. Caminin dışında abdest alma yerleri vardır. Cami genel olarak sade bir mimari tasarıma sahiptir. 

Cami içerisinde, yeşil renkli bir minber, tepesinde duracak yeri olan ahşap bir mini merdiven, imamın Cuma Namazı sırasında vaaz vermek için üzerinde durduğu özel bir minber vardır. Cami, Tuz Gölü’nün batı kıyısında yer almaktadır. Bu nedenle göl, ibadet odasının penceresinden bakıldığında görülebilmektedir.

Cami’nin konumu Ümmü Haram Türbesi’nin yanında bulunmaktadır. Bu sebeple türbeye giriş caminin ibadet alanından sağlanmaktadır. Mezar yeşil renkli bir örtü ile kaplıdır. Kare türbenin üzeri bir kubbe ile örtülü olup, doğu cephesinde beş küçük kubbe ve ortada Ümmü Haram’ın anıt mezarı bulunmaktadır.

Hala Sultan Tekkesi’ne Ziyaret

Hala Sultan Tekkesi, pazartesiden pazara ziyaret saatleri mevsime göre değişmekle birlikte 08.30 ile 17.00 saatleri arasında açık olsa da yaz aylarında kapanış saati 19.00’a kadar uzamaktadır. Cuma günü cami 13.00 ile 15.00 saatleri arasında kapalıdır. Tekke’ye giriş için herhangi bir ücret alınmamaktadır.

Tekke aynı zamanda bir ibadet yeri olduğundan, diğer dini alanlarda olduğu gibi İslami öğretilere hem erkeklerin hem de kadınların kıyafet kuralına göre giyinmesi beklenmektedir.