Olağanüstü Manzarasıyla Binlerce Mezarın Ev Sahibi: Zeytin Dağı

Zeytin Dağı, İsrail’in kutsal toprakları Kudüs’ünde yer alan Eski Şehir bölgesinin yanında bulunan önemli bir sembolleşmiş bir tepedir. Zeytin Dağı tam olarak Eski Şehir’in doğusunda yer alan sırtı ifade etmektedir. Dağ, adını bir zamanlar araziyi kaplayan zeytinliklerden almaktadır. Önemli ve anlamlı bir yer olan Zeytin Dağı, İncil zamanlarına kadar uzanmaktadır. Hem Yahudiler hem de Hristiyanlar için son derece önemlidir.

Zeytin Dağı’nın Tarihi

Zeytin Dağı, İncil zamanlarından beri Yahudiler için bir mezar yeri olarak kullanılmaktadır. Önde gelen İncil krallarından bazılarının mezar yerleri de dahil olmak üzere üç bin yıldan fazla bir süredir mezarlık olarak kullanılmaktadır. Zeytin Dağı’nda, yaklaşık yüz elli bin mezarın yer aldığı bilinmektedir.

Yahudilik tarihinde çok önemli bir yere sahip ve günümüzde Kudüs’ün gözde bir şehir olmasının en büyük sebeplerinden biri olan İkinci Tapınak’ın yıkılmasından sonra Zeytin Dağı önemli bir konum haline gelmiştir. Bu dönemde Yahudiler, Zeytin Dağı’nı Sukot tatili ve tapınağın yıkılmasından önceki diğer birçok dini tören ile kutlama için bir seremoni alanı olarak kullanmışlardır. Zeytin Dağı, aynı zamanda Tapınak Dağı’nın üzerinde yer aldığı ve en iyi manzaralardan birini sunduğu için hac görevini yapan Yahudiler için önemli hale gelmiştir.

Zeytin Dağı’nda Yer Alan Görülmesi Gereken Yapılar

Tüm dinlerden ziyaretçiler, Zeytin Dağı’nı ziyaret etmek ve tepeden muhteşem manzarayı seyretmek için dünyanın dört bir yanından gelmektedirler. Zeytin Dağı, Tapınak Dağı, Hinnom Vadisi ve uzaktaki Judean Çölü de dahil olmak üzere tarihi Kudüs şehrini gösteren panoramik bir manzara sunmaktadır. Zeytin Dağı’nde mutlaka görülmesi gereken birbirinden büyüleyici yapılara da ev sahipliği yapmaktadır. Bu yapılar şöyledir:

• Tüm Milletler Kilisesi ( Acı Bazilikası): Gethsemane’de İsa’nın çarmıha gerilmeden önceki gece acı içinde dua ettiğine inanılan kayanın üzerine inşa edilmiş kasvetli bir kilisedir. Sunağın yakınındaki büyük bir kayanın, İsa’nın dua ettiği ve kan damlalarını terlediği yer olduğuna inanılmaktadır.
• Magdalalı Meryem Kilisesi: Her birinin tepesinde uzun bir haç bulunan yedi yaldızlı soğan kubbeleriyle, onu Kudüs’ün en güzel manzaralarından biri yapan bir Rus Ortodoks kilisesidir.
• Dominus Flevit Kilisesi: İsa’nın Kudüs’ün gelecekteki kaderi için ağladığı İncil hadisesini anmakta olan, gözyaşı şeklinde bir kilisedir. Kilisenin bu ilgi çekici tasarımı ünlü Anton Barluzzi’ye aittir. Kilise, 1955 yılında inşa edilmiştir.
• Pater Noster Kilisesi: Mesih’in Tanrının duası hakkındaki öğretisini anmakta olan bu kilisede, renkli seramik plakalar üzerine yazılmış duanın yüz kırk dilde tercümeleri bulunmaktadır. Kayaya oyulmuş mağaranın içinde, ziyaretçiler MS dördüncü yüzyılda inşa edilmiş orijinal kilisenin kalıntılarını görebilmektedirler.
• Gethsemane Bahçesi ve Mağarası: İsa’nın çarmıha gerilmeden önceki gece dua etmeye gittiği yer olarak tanımlanan antik zeytinlik ve havarilerinin uyuduğuna inanılan mağaradır.
• Meryem’in Mezarı: Bir Hristiyan geleneğinin İsa’nın annesinin gömüldüğünü söylediği yerdir. Burası, loş ışıklı bir yeraltı kilisesidir.
• Rus Ortodoks Yükseliş Kilisesi: Zeytin Dağı’nda yer alan A-Tur köyünün üzerinde yükselmektedir. Rus Ortodoks geleneğine göre İsa’nın göğe yükseldiği yer olarak kabul edilmektedir. Kilise, 1870 - 1887 yılları arasında inşa edilmiş ve Vaftizci Yahya’ya adanmış bir şapel içermektedir.
• Augusta Victoria Lüteriyen Hastanesi: Bu yapı, 1950 yılından beri Zeytin Dağı’nın silüetinin öne çıkan bir özelliğidir. Hastane kendisini UNRWA ve BM ile işbirliği içinde Filistin toplumuna yardım etmeye adamıştır. Bina 1910 yılında inşa edilmiş ve Kudüs’te elektriğe sahip ilk bina olmuştur.
• Yükseliş Şapeli: Zeytin Dağı’nın en yüksek noktasında yer alan, kendine özgü kubbesi olan küçük sekizgen şapeldir. Yükseliş ŞApeli MS 392’de inşa edilmiş olup, İsa’nın göğe yükseldiğine inanılan yeri işaretlemektedir. Şapelde bulunan gömülü ayak izi olan bir taşın, İsa’nın göğe çıkarken ayak izi olduğuna inanılmaktadır.

Zeytin Dağı Hakkındaki Efsaneler

• Yahudi kutsal kitabı Samuel’e göre; Kral Davut, oğlu Abşalom kendisine karşı isyan başlattığında Zeytin Dağı’na kaçmıştır.
• Yahudilik inancına göre; Kral Süleyman, Tanrı’dan uzaklaştıktan sonra Zeytin Dağı’nda yabancı eşlerinin tanrıları için pagan tapınakları inşa ettirmiştir.
• Yahudilikte kutsal kitap Tanah’ta bahsedilen ve Hezekiel kitabının kahramanı Hezekiel, Tanrının görkeminin şehirden çıkıp Zeytin Dağı’nda durduğunu görmüştür.
• Yahudi dininin önde gelenlerinden Zekeriya, iyi güçlerin kötü güçlerin karşısındaki nihai zaferinde orduların Zeytin Dağı’nda duracağını ve dağın doğudan batıya ikiye bölüneceğini bildirmiştir.