İsa’nın Calvary’ye Ölüme Yürüdüğü Çile Yolu: Via Dolorsa Sokağı

Via Dolorosa, Latince “Acı Yolu, Çile Yolu” anlamına gelmektedir. Via Dolorosa Sokağı, İsa’nın çarmıha gerilmesine kadar yürüdüğü yol olduğuna inanılan İsrail’in Kudüs şehrindeki Eski Şehir bölgesinde bulunan bir yoldur. Via Dolorosa, Antonia Kalesi’nden başlayıp Kutsal Kabir Kilisesi’ne kadar uzanmakta ve Hristiyanlar için ünlü bir hac yeridir. Via Dolorosa’da, son beş istasyonu Kutsal Kabir Kilisesi’nin içinde bulunan on dört Haç Durağı vardır.

Via Dolorosa’nın Kökeni

Via Dolorosa aslen bir sokak değil, bir rotadır. Via Dolorosa’nın mevcut rotası, MS 1. yüzyılda İsa’nın çarmıha gerilmesindeki olaylara dayanarak 18. yüzyılda kurulmuştur, ancak inananlar için önemi zaman ve mekan sınırlarını aşmaktadır.

İsa, havarileriyle birlikte Son Akşam Yemeği’nde yemek yedikten sonra Gethsemane’ye gitmiştir. Orada yakalanmış ve onu çarmıha gererek ölüme mahkum edecek Romalılara teslim olmuştur. İsa’nın yargılandığı yerden Calvary Dağı’nda çarmıha gerildiği yere kadar yürüdüğü yol Hristiyanlıkta kutsaldır ve bu son yolculuğa “Çile Yolculuğu” denmektedir. İsa’nın, bu son acı dolu kader yolu Via Dolorosa’dır.

Via Dolorosa üzerindeki on dört durak, Yeni Ahit ve Hristiyan geleneğinde bahsedilen olayları ifade etmektedir. Hristiyanlar için, olayların tam yerleri, Via Dolorosa rotasının taşıdığı derin anlam ve orijinal olaylara yakınlığı son derece önemlidir. Via Dolorosa’da Hristiyanlar, dua etmek için Haç’ın on dört istasyonunun her birinde durmaktadırlar.

Via Dolorosa’nın İstasyonları

Via Dolorosa’da her Haç durağı bir Romen rakamı levhasıyla işaretlenmiştir. Her durak farklı bir olayı simgelemektedir.

• 1. İstasyon: İsa’nın Pontius Pilate tarafından mahkum edilişinin, Aslanlı Kapı’nın 300 m batısındaki Medrese el-Omariya’nın yerinde gerçekleştiğine inanılmaktadır. Günümüzde medrese, bir okuldur. Medreseye, cuma günü 14:30 - 16:00 ve haftanın diğer günleri 14:30 - 18:00 saatleri arasında girilebilmektedir. 

• 2. İstasyon: İsa’nın çarmıhının verildiği yerdir. İstasyon, Fransisken Flagellation Manastırı’nın yanında yer almaktadır. İstasyonda yer alan Flagellation Şapeli, İsa’nın Romalı askerler tarafından dövüldüğü yerdir.

• 3. İstasyon: İsa’nın, çarmıhının ağırlığının altında ilk kez düştüğü yerdir.

• 4. İstasyon: Meryem’in, Ermeni Kilisesi tarafından kutsanmış haçı taşıyarak oğlunun geçişini izlediği yerdir. Kilisenin içinde, Meryem’in ayak izlerinin bulunduğu ve bir çift sandalet içeren 5. yüzyıldan kalma dikkat çekici bir mozaik zemin vardır. 

• 5. İstasyon: Romalı askerlerin Kireneli Simon’u İsa’nın çarmıhını taşımasına yardım etmesi için zorladıkları yerdir.

• 6. İstasyon: St. Veronica’nın İsa’nın yüzünü, İsa’nın yüzünün bir suretini sonsuza dek kumaşta bırakacak bir bezle sildiği yerdir. Sudarium Veronica olarak bilinen kalıntı, Roma’daki Aziz Petrus Bazilikası’nda korunmaktadır.

• 7. İstasyon: İsa’nın ikinci kez düştüğü yerdir. Burası bir Fransisken şapeli ile işaretlenmiştir.

• 8. İstasyon: St. Charalambos Rum Ortodoks Manastırı’nın duvarında bir haç ve Yunanca bir yazı yer almaktadır. Burası, İsa’nın Kudüs’ün ağlayan ve yas tutan kadınlarını teselli ettiği yerdir.

• 9. İstasyon: Kutsal Kabir Kilisesi’nin yanındaki Kıpti Patrikhanesi’dir. Burada, bir Roma sütunu, İsa’nın üçüncü ve son düşüşünün yerini işaretlemektedir. 

Kutsal Kabir Kilisesi’ndeki İstasyonlar

• 10. İstasyon: İsa’nın soyulduğu yerdir. Kilisenin girişinin dışındaki merdivenlerin başındadır. 

• 11. İstasyon: İsa’nın çarmıha gerildiği yer olan Calvary’dir. Kilisenin girişindeki merdivenler oraya çıkmaktadır.

• 12. İstasyon: İsa’nın çarmıhta öldüğü yerdir. Calvary’deki Golgotha kayasıdır. 

• 13. İstasyon: Calvary’nin yanındaki kederli Meryem Ana Heykeli’dir. İsa’nın çarmıhtan indirilişini simgelemektedir.

• 14. İstasyon: İsa’nın mezarıdır. Kilisenin ana katındaki sunağın içinde toprağa verilmiştir. Aedicule olarak adlandırılmaktadır.

Via Dolorosa’yı Ziyaret Edeceklere Öneriler

İstasyonların simgelediği olaylar, ziyaretçilerine derin bir maneviyat sunmaktadır. Via Dolorosa Yolu, yüzyıllardır hacılar ve ziyaretçiler tarafından izlenmiştir. Ziyaret edenlerin inancı ne olursa olsun kalplerine derinden dokunan bir deneyimdir. Ayrıca Via Dolorosa’yı ziyaret edeceklerin her zaman mütevazı kıyafetler giymeleri tavsiye edilmektedir. Özellikle, Kutsal Kabir Kilisesi içinde omuzları ile dizleri kapalı kıyafetler ve kapalı ayakkabılar önerilmektedir.

Via Dolorosa’nın rotasının büyük bir kısmındaki yolların her iki tarafı hediyelik eşya, yiyecek ve içecek satan dükkanlarla çevrilidir. Bu dükkanlarda pazarlık yaygın bir uygulamadır. Dükkanlar genellikle İsrail şekeli, dolar ve Euro kabul etmektedir. Esnaf genel olarak İngilizce ve İbranice konuşmaktadır.