Lübliyana Şehrinde Marjinal Bir Kültür Merkezi: Metelkova Sanat Merkezi

Metelkova, Slovenya’nın Lübliyana şehrinde bulunan bir kültür merkezidir. Özellikle kulüp olarak kullanılan Metelkova; konserlere ve DJ performanslarına ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca bu marjinal kültür merkezinde bazı sergiler, sanat performansları ve festivaller de düzenlenmektedir.

Metelkova’da Sıradışı Sanat

Metelkova, eski bir askeri kışladan gecekonduya, daha sonra da bir alternatif kültür merkezine dönüşmüştür. Şu an Lübliyana’nın en tanınmış cazibe merkezlerinden biri olan Metelkova, farklı etkinlik ve aktivitelere ev sahipliği yapmaktadır. Düzenli olarak konserler ve kulüp geceleri gerçekleştirilen mekan, dünyanın dört bir yanından yeraltı sanatçıları ile DJ’leri ağırlamaktadır. Aynı zamanda tek seferlik kulüp etkinliklerine de ev sahipliği yapmaktadır.

Metelkova’da sanat performansları, sergiler ve ara sıra festivaller de düzenlenmektedir.

Birçok kimse tarafından oldukça ilgi gören Metelkova, haftanın birçok gecesinde, büyük bir kalabalığı ağırlamaktadır. Bu büyük kalabalık, öğrencilerden yeraltı müzik hayranlarına ve Lübliyana’yı ziyaret eden yabancılara kadar birçok kimseye uzanmaktadır.

Metelkova’nın tarihi, kışla kompleksinin 200 gönüllü tarafından işgal edildiği 1993 yılına kadar uzanmaktadır. İşgalciler, çoğunlukla yeraltı sanatçılarından ve entelektüellerden oluşan Metelkova Ağı adlı bağımsız derneğin üyeleridir. Bu girişimin ardından, 19. yüzyılın sonlarında inşa edilen eski Avusturya-Macaristan ordusu kışlası, çok sayıda Sloven sanatçının müdahaleleriyle kültür merkezinde dönüştürülmüştür.

1991 yılının Eylül ayından itibaren Metelkova, Barış ve Şiddetsizlik Kültür Hareketi ile Öğrenci Kültür Merkezi Derneği tarafından kullanılmıştır. 1993 yılında ise merkez, cemaatten bağımsızlığını ilan etmiş ve bir grup genç eylemci bölgeyi işgal etmiştir. Ardından bölge yasadışı ilan edilmiş; çoğunlukla sanatçılar, aktivistler ve genç öğrenciler tarafından zengin bir kültürel etkinlik gündemi organize edilmiştir.

Günümüzde Metelkova

Günümüzde Metelkova’da birçok sanatçının kendi atölyeleri ile bazı STK’ların ve derneklerinin ofisleri bulunmaktadır. Sanat sergileri, performanslar, konserler ve nişan faaliyetleri; Metelkova’nın binalarında gerçekleştirilmektedir. Ayrıca pek çok turist, merkez aracılığı ile Sloven başkentinin dünyada tanınmasına katkıda bulunmaktadır.

Metelkova binasının çoğu grafiti, halk sanatı, buluntu çini mozaikler, tuhaf heykeller ve punk rock ifadeleriyle kaplanmıştır.

Şu an özgür bir yapı olan Metelkova, her geçen gün dönüşmeye ve değişmeye devam etmektedir. Haftanın her günü ve 24 saati açık olan Metelkova’ya giriş ücreti bulunmamaktadır. Mekanda düzenlenen etkinliklerin ücretleri ise organizasyona bağlı olarak değişiklik göstermektedir.