Fransa Tarihinin Görkemli Kalesi: Versay Sarayı

Versay Sarayı, daha önce Fransız kraliyet ikametgahı ve hükümet merkezi olarak şimdi ise Paris’in bir simgesi olarak birçok ziyaretçiyi ağırlamaktadır. Paris’in Versailles şehrinde yer alan saray, mimari ihtişamı ve siyasi tarihi nedeniyle oldukça popüler bir yer olarak bilinmektedir. Fransız tarihinde hem Fransa’nın bir modern bir güç merkezi olarak yükselişinin hem de monarşinin dramatik düşüşünün bir çağını temsil eden bir simge olarak kabul edilmektedir ve UNESCO Dünya Mirası Listesi’ne de alınmıştır.

2.000’den fazla odası bulunan sarayda özenli düzenlenen bahçeler, çeşmeler, özel bir hayvanat bahçesi, Roma tarzında oluşturulan hamamlar ve hatta 18. yüzyıldan kalma asansörler bulunmaktadır. Versay Sarayı’nın tarihi 17. yüzyılda başlamakta olup önce bir av köşkü, sonra bir iktidar koltuğu ve 19. yüzyıldan itibaren de tarihi bir müze olarak ziyaretçileri ağırlamaktadır. Saray kompleksi bugün 800 hektardan fazla bir alana yayılmaktadır. Tarihi ve mimarisi ile de Versay Sarayı Fransa Paris’in bugün en çok ziyaret edilen simge noktalarından biri haline gelmiştir.

Versay Sarayı’nın İlgi Çekici Tarihi

Fransa’nın gelecek dönem kralı olacak Louis XIII Dauphin ilk av gezisi için 24 Ağustos 1607’de Versay’a gelmiştir. 1610’da taç giyen Louis XIII, daha sonra 1621’de tekrar avlandığı bu yere gelmiştir. Saint-Germain-en-Laye ile Paris’teki ana ikametgahı arasında ideal bir konumda yer alan bu yere 1623’ün sonlarında kral, gece kalabilmek için ilk kez Haziran 1624’te küçük bir av köşkü inşa ettirmeye karar vermiştir. Kral ayrıca 1632’de Versailles derebeyliğinin bir kısmını satın almış ve kraliyet ikametgahı olarak kullanılmak üzere bir av köşkünün yanına küçük konu da inşa ettirmiştir. Mimari üslubu ne farklı ne de özellikle moda olan bu küçük konut, kraliyetin boş zamanda konakladıkları bir yer olarak kabul edilmekteymiş.

Fakat Versay’ın tarihindeki dönüm noktası kral Louis XIV döneminde gerçekleşmiştir. Kral, şato ve çevresindeki ormanlar için harika farklı tasarımlar yapmıştır. Adeta mimar rolünü üstlenerek sarayın sonsuza dek anılacağı bir şaheser inşa ettiği ifade edilmiştir. Konut, yavaş yavaş bir av köşkü olmaktan çıkıp, bahçelerde düzenlenen büyük partilerin ve eğlencelerin gerçekleştirildiği bir eğlence ikametgahına dönüşmüştür. 1682’den itibaren Fransız kraliyet ailesinin ve hükümetinin ana ikametgahı olmuştur. Louis XIV, yalnızca aristokrasiyi Versailles’e değil, aynı zamanda yönetimin ana merkezi haline getirmiştir. Dış mekanları ve açık alanları seven Kral XIV. Louis, ününü sadece savaşla değil, mimarlığı ile de kazanmış olmakla birlikte burada inşaat işlerinin yürütülmesinde etkili olmuş ve sarayı bir güç otoritesi haline getirmiştir.

Mekân, büyük elçilerin The Hall of Mirrors yani Aynalar Salonu’nda kabulü gibi prestijli törenlere ev sahipliği yapmıştır. Louis XIV öldüğünde sarayı ve mülkün gelişimi sonraki haleflerince devam ettirilmiştir.

Louis XIV’in Eylül 1715’te ölümünün ardından Versailles uzun bir ihmal dönemine girmiştir. Mülkün valisi Louis XV, Grandes Eaux Çeşmesi’nin çalışır durumda kalması için iki haftada bir bakımının yapılmasını emretmiştir. 15 Haziran 1722’de başa geçen genç Louis XV, kendi isteğiyle Versay’a dönmüştür. Fakat Louis XV Versay’da kalmamakta, genellikle Fontainebleau, Marly ve Compiègne gibi daha uzaktaki saraylarda ikamet etmekteymiş. Bununla birlikte onun saltanatı sırasında saray, dairelerinin tamamen yenilenmesi, Büyükelçiler Merdiveninin yıkılması ve Louis XIV tarafından başlatılan büyük tiyatro Kraliyet Opera Binası’nın inşası dahil olmak üzere hem içeride hem de dışarıda büyük çalışmalar yapılmıştır.

Büyükbabası gibi Versay’da doğan Louis XVI, yirmi yaşından önce kral olmuş ve 1770 yılında Avusturya düşesi Marie-Antoinette ile olan evliliğinin Kraliyet Opera Binası’nda kutlanması, 18. yüzyılın sonlarında Versay’da gerçekleşen en büyük olaylardan biri kabul edilmektedir. Büyükbabasının aksine Louis XVI zamanının çoğunu Versay’da geçirmiş ve burada iç mekanlar için çeşitli projelere başlamıştır. Eşine çok düşkün olan kral 1774’te ona onun için Petit Trianon’u inşa ettirmiştir. Marie-Antoinette burayı kendi özel alanı yapmıştır. Fransız Devrimi dönemini nispeten zarar görmeden atlatan bu saray, her ne kadar monarşik sistemin önemli bir sembolü olsa da Fransa’nın tarihinde önemli bir role sahip olmuştur.

19. yüzyılda Napolyon, buraya yerleşmeyi tercih etmemiştir. Sonrasında 20. yüzyılda patlak veren Birinci Dünya Savaşı Versay Sarayı’nın kapanmasına yol açmıştır. Fakat sarayın içerisindeki eserler büyük ölçüde korunmuştur. Saray, savaş yıllarını ulusal çabaya destek sağlamak amacıyla yaralılara ve asker ailelerine yardım için açılmıştır. 1919’da barış antlaşmasının imzalanması için seçildiğinde, Versay bir kez daha ilgi odağı olmuştur. Fakat sarayın restorasyonu için iki büyük bağış dünyaca ünlü milyarder John D. Rockefeller’dan gelmiştir. Daha sonra 2003 yılında “Le Grand Versailles” adı verilen bir yenileme projesi oluşturulmuş ve saray 2011’de yenilenmiştir. Parlamento, özellikle kuzey ve güney Bakanlar Kanatlarında olmak üzere çok sayıda alanı, Dufour Köşkü, Dominique Perrault tarafından yapılan muhteşem tadilattan sonra Şubat 2016’da halka açılmıştır.

Görkemli Mimarisi ile Versay Sarayı

Kral ve kraliçe, kraliyet ailesi üyeleri, hükümet bakanları, aristokratlar, diplomatlar, memurlar ve benzerleri de dahil olmak üzere 3.000 kişilik bir mahkeme salonu olmak üzere birçok oda, köşk ve bahçeye sahip olan saray kompleksi mimarisi o dönemlerde göz kamaştırmaktaymış. Güzel manzaralar, çeşmeler ve heykeller ile 800 hektarlık bahçelerle çevrili saray, kral ve kraliçenin kamusal ve özel kullanımı için birkaç daire süitinin yanı sıra çok sayıda başka mimari özelliği de içermektedir.

17 pencereyi yansıtan 17 ayna kaplı kemerden oluşan Sarayın merkezi olan Aynalar Salonu’nun dekorasyonunda toplam 357 adet ayna kullanılmıştır. Süslemelerde kralın tanrılaştırılmasını kutlayan resimlerin yanı sıra tasarımda çok renkli mermerler, yaldızlı bronzlar kullanılmıştır.

Sarayın bir diğer ünlü odası da Ange-Jacques Gabriel tarafından tasarlanan ve 1200 kişiye kadar ağırlayabilen Versay Kraliyet Operası’dır. Diğer önemli kabul salonları: Herkül, Diane, Mars, Merkür, Apollo, Jüpiter, Satürn ve Venüs Salonları, hepsi Roma tanrı ve tanrıçalarının adını almıştır. Odaların çoğu İtalyan mimari Barok resim geleneğinden güçlü bir şekilde etkilenen Le Brun tarafından tasarlanan duvar resimleriyle dekore edilmiştir.

Fransız İhtişamının Yansıması: Versay Sarayı’na Ziyaret

Bugün Versay Sarayı Fransa’nın en beğenilen ve ziyaret edilen yerlerinden biridir. Versay Sarayı’nı her yıl yaklaşık 5 milyon kişinin ziyaret ettiği bilinmekte olmakla birlikte bahçelerini 8 ile 10 milyon kişinin gezdiği tahmin edilmektedir. Beş asırdan fazla Fransız tarihine ev sahipliği yapan saray, süslü duvarları içinde dikkat çekici sanat eserlerine ev sahipliği yapmakla kalmamakta, başlı başına bir sanat eseri kabul edilmektedir.

Versay Sarayı yıl boyunca halka açıktır. Ancak açılış saatleri turizm sezonlarına göre değişiklik göstermektedir. Yaz sezonu ilkbaharın sonundan sonbaharın başına kadar uzanırken, kış sezonu ise kasım ayından sonbahar boyunca devam etmekte ve kış sonuna kadar sürmektedir. Bu noktada yaz sezonu 1 Nisan ile 31 Ekim, kış sezonu ise 1 Kasım - 31 Mart tarihleri arasındadır. Versay Malikanesi’nin çoğu yıl boyunca her gün açıktır, ancak ana cazibe merkezi Château (Ana Saray) ve daha küçük saraylar pazartesi günleri kapalıdır ve bu nedenle salı günleri çok yoğundur. Saray bazen halka açık etkinlikler için kullanıldığında kapalıdır ve bu durum önceden duyurulmaktadır.

Château de Versailles Sarayı salıdan pazara saat 9’dan itibaren açıktır. Saraya son giriş, kış sezonunda 17:00 ve yaz sezonunda 18:00’dir. Versay’daki Bahçeler, kış sezonunda her gün 08:00’dan 18:00’a ve yaz sezonunda 20:30’a kadar açıktır.

Park, yaz sezonunda her gün 07:00 ile 20:30, kış sezonunda ise 08:00-18:00 saatleri arasında açıktır. Marie Antoinette Malikanesi, yaz sezonunda 19.00’a, kış sezonunda da 17.00’ye kadar açıktır. Ama bazı küçük binalar ve bahçelerin bazı bölümleri açık değildir. Coach Gallery, sadece kış sezonunda salıdan pazara 12:30 ile 18:30 saatleri arasında açıktır.

Tüm saray kompleksini değil sadece cazibe merkezlerini görmek için sadece bu yerlere bilet satın alınabilmektedir. Château ve Versay Ana Sarayı’na girmek isteyenler için sabit 18 Euro, Marie Antoinette Malikanesi ve Trianon & Queen’s Hamlet’i gezmek isteyenler için giriş sabit olarak 12 Euro, Bahçeleri gezmek ise ücretsizdir. Fakat Grandes Eaux Musicales çeşmelerinin çalıştığı sezonlarda ise giriş ücretlidir ve sabit olarak 9,50 Euro’dur. Versay Pasaportu, Versay Saray kompleksinin tüm turistik yerlerine giriş sağlayan bir günlük bilettir. Pasaport, çeşmelerin çalıştığı hafta sonları 20 Euro ile 27 Euro arasında değişmektedir. Ayrıca iki gün üst üste ziyaret için 25 Euro tutarında bu bilet satın alınabilmektedir.

Versay ve Paris’i ziyaret etmek için yılın en iyi zamanı Nisan-Haziran ve Ekim-Kasım ayları arasıdır. Bu aylarda hava ılımandır ve kalabalık nispeten daha az olduğu için bu aylarda seyahat etmenin keyfini çıkarmak mümkündür.