Paris’in İncisi Şanzelize Caddesi

Bilinen adı ile Şanzelize Caddesi ya da Champs-Elysées, Paris zarafetini ve ihtişamını ziyaretçiler için gözler önüne süren meşhur bir caddedir. Genellikle Paris’in en güzel caddesi olarak bilinmekle birlikte şehre gelen ziyaretçiler mutlaka bu ihtişamlı yeri gezmeden ayrılmamaktadır.

Şanzelize Caddesi, ünlü ve uzun bir yol olarak tarif edilebilmektedir. Caddenin iki ucunda Arc de Triopmphe Anıtı ve Place de la Concorde Meydanı bulunmaktadır. Daha önceden aile bahçelerinin yeri olan bu cadde şimdi Fransız mimarisi ile donatılmış binaların, şehirde çekilen ünlü filmlerin, halkın toplanma yerinin, sokakların, dükkanlarının ve simgesel kestane ağaçlarının bir temsili ve turistlerin de favorisi haline gelmiştir. Cadde boyunca uzanan lüks mağazalar, butikler ve bahçelerle dolu bir olan bu caddenin ana cazibe noktası ise sadece gösterişli vitrinler değildir. İnsan çeşitliliği, doğa, alışveriş ve tarihi bir arada harmanlaması ile bu cadde Paris’in simge noktalarında biri olmuştur.

Özellikle Noel zamanlarında ışıklar ile süslenen cadde ve büyüleyici vitrinler tüm yolları kapladığında muhteşem bir görsellik sunmaktadır. Bastille Günü’nde, Avrupa’nın en büyük askeri alayı, bu uzun caddede görkemli bir yürüyüş gerçekleştirmektedir. Fakat yılın her döneminde Şanzelize Caddesi ihtişamından ödün vermeden ziyaretçileri ağırlamaya devam etmektedir.

Ünlü Şanzelize Caddesi’nin Tarihi

“Dünyanın en güzel caddesi” unvanına sahip olan Şanzelize söylendiği gibi, 17. yüzyıldaki halinden çok uzak olsa da bugün de halen göz kamaştırmaktadır. Kral Louis döneminde kraliyet yolu haline gelen daha önceki eski bataklık, bugün Paris’in en sembolik caddelerinden biri haline gelmiştir. 1666’da Louis XIV, Kralın bahçıvanı André Le Nôtre’ye Tuileries bahçesini oluşturması içim emir vermiştir. Le Notre, sarayın çevresine bahçenin orta koridorunu, çift sıra karaağaçla sınırlanan geniş bir yol şeklinde tasarlamıştır. Paris’in sınırları dışında gür bir bölgede bulunan ve şimdiki Champs-Élysées yani Şanzelize Marcel-Dassault kavşağına kadar bu bahçe ve yol uzanmaktaymış. 18. yüzyıl boyunca cadde genişletilmiş ve süslenmiş ve avenue Montaigne, avenue Matignon ve avenue de Martigny gibi yeni caddeler Şanzelize’ye komşu olmuştur. Champs Elysees’in tam adı Avenuedes Champs Elysees’dir ve adı Fransızca’da Elysian Fields’e çevrilir ve Yunan mitolojisinde Tanrıların kutsanmış ve dinlenme yeri şeklinde yer almaktadır.

Fakat Şanzelize’ye yakın bir konumda bulunan ve şehrin atıklarının yer aldığı bölge, caddeyi gezilmekten uzak yapmaktaymış. Daha sonra bu atıkların olduğu yerin kapatılmasına karar verilmiştir. Sonrasında 1777’de Şanzelize Caddesi’ne bir muhafız karakolu kurulması kararlaştırılmıştır. Atıkların atılması ve yeni yapıların yapılmaya başlaması ile Champs-Élysées Caddesi gelişmeye başlamıştır. Özellikle Ruedu Faubourg Saint-Honoré’de inşa edilen görkemli ve mimarisi ile büyüleyen konakların yapılması sayesinde daha da ünlü olmuştur.

Ancak 1828 yılına kadar Champs-Élysées Caddesi, bugünkü kadar yoğun ve sık ziyaret edilen bir yer değilmiş. Caddenin süslemeleri yani kaldırımları, 1.200 gazlı lambadan oluşan aydınlatmaları, tarihi kamu binaları, kafeleri, restoranları, konser salonları ve tiyatroları oluştuğunda burası artık insanların zaman geçirdikleri, buluştukları bir yer haline gelmiştir. Caddenin bu gelişimi İkinci İmparatorluğa kadar devam etmiştir. Caddeye asıl zarafetini kazandıran dönem de İkinci İmparatorluk dönemi olmuştur.1836’da İmparator Napolyon Bonapart tarafından savaştaki zaferlerini kutlamak için görevlendirilen Arc de Triomphe, Champs-Elysées’in batı ucunda tamamlanmıştır.

Marie de Medici, Paris parkından ağaçlarla çevrili bir geçit oluşturmaya karar verdiğinden cadde ününe ün katmıştır. İlk Dünya Fuarlarından biri, 1844 Fransız Sanayi Fuarı ve Paris Exposition Universelle 1855 yıllarında burada yapılmıştır. Her yıl Bastille Günü bu caddede büyük bir askerî geçit töreniyle kutlanmaya başlanmıştır.

19. yüzyılda ünlü şirketler mağazalarını Şanzelize’ye kurmaya başlamıştır. Bunun yanında Paris sosyetesinin ünlü isimleri yürüyüşler için bu caddeyi tercih etmeye başlamıştır. Ardından 1902’de Mercedes, 1908’de Peugeot ve Renault olmak üzere Fransız birçok ünlü araç markası bu ünlü caddede temsilcilikler açmıştır. 1909 yılına gelindiğinde bugün de halen ünlü olanbirçok markanın 22’den fazla tabelası caddede yer almaktaymış. Bugün bile, büyük otomobil satıcıları Champs-Élysées’de bulunmaktadır.1975’ten bu yana Tour de France yarışları, Champs-Elysées’de yapılmıştır. Şanzelize Caddesi, Noel ışıkları ile süslenmeye başlamış ve bu gelenek günümüzde de devam etmektedir. Her yıl Noel’de burası daha fazla ziyaretçi çekmekte ve yeni yıl arifesinde büyük bir kutlama bu caddede gerçekleşmektedir.

Bugün, lüks mağaza ve iş yerlerine, restoranlara, kafelere, tiyatrolara ve müzelere ev sahipliği yapan Şanzelize Caddesi 70 metre genişliğinde ve 1910 metre uzunluğundadır. Place de la Concorde’dan Place Charles de Gaulle’ye kadar uzanmakta olup her yıl milyonlarca ziyaretçiyi kendine çekmektedir.

Şanzelize Caddesi’ne Bir Bakış

Kestane ağaçlarıyla çevrili Champs-Élysées, dünyanın en ikonik caddelerinden biridir. Adını kahramanların dinlenme yerinden alan bu yer, Bastille Günü geçit törenlerinin ve Tour de France’ın bitişlerinin yıllık sahnesi haline gelmiştir. Ancak alışveriş merkezlerinin, butik mağazaların ve tiyatroların yer almasının yanında Fransa tarihi açısından da önemli bir konuma sahiptir. Cadde boyunca ziyaretçiler farklı şeylerle meşgul olabilmekte, bahçelerinde dinlenebilmekte, alışveriş de dahil olmak üzere birçok aktivite yapabilmektedir.

Louis Ernest Ladurée, 1862’de Rue Royale’i Şanzelize Caddesi’nde mütevazı bir fırın olarak açılmıştır. Fakat günümüzde burası hem caddenin hem de şehrin en ikonik fırınlarından biri haline gelmiştir. 150 yıldan fazla bir süredir burası Champs-Élysée’de, her gün 15.000’den fazla makaron üretmektedir. Bu sebeple de caddede en ilgi çekici yerlerden biri haline gelmiştir. Caddenin AvenueGabriel ve Avenue Marigny köşesindeki pazar her perşembe, hafta sonları ve resmî tatillerde açık olmakla birlikte profesyonel koleksiyoncular arasında tarihi pul, kartpostal ve zarf gibi tarihi objelerin satıldığı oldukça ünlü bir yerdir.

1806’da Napolyon tarafından görevlendirildikten sonra 1836’da Fransız kralı Louis-Philippe tarafından açılan ve Devrim ve İmparatorluğun ordularına adanan Arc de Triomphe Şanzelize Caddesi ile bütünleşmiş bir anıttır. Odönemden beri Paris’in en ikonik anıtlarından biri olarak kabul edilen bu anıt Champs-Élysées’te50 metreye yükselen hayranlık uyandıran inanılmaz bir mimari yapıdır. Her gün 18.30’da anma ateşi yakılmakta ve bu da anıtı daha görkemli hale getirmektedir.

Daha önce de belirtildiği gibi, Place de la Concorde, Champs Elysees’nin en doğu ucundaki meydandır. Burası, Fransız başkentindeki en büyük meydan olmakla birlikte onlarca yıldır şehri ziyaret edenler için bir eğlence ve buluşma noktası haline gelmiştir. Paris’in Büyük Çarkı’nın bulunduğu bu meydanda yaz aylarında avluda düzenli pazarlar kurulmakta, karnavallar ve sanat gösteri yapılmaktadır.

Şanzelize Bahçeleri ya da diğer adı ile Jardindes Champs-Élysées, hareketli bulvarın her iki yanında uzanan hareketli halka açık bir parktır. Caddede gezerken dinlenmek, etrafı izlemek ve huzurlu bir alışverişin keyfini çıkarmak isteyenler için caddenin en ideal mekanıdır. Bahçe güzel ve geniştir, ayrıca parkta çeşmeler, heykeller ve hatta birkaç müze dahil keşfedilecek birçok yer bulunmaktadır.

Şanzelize Caddesi’ni gezmek ücretsizdir. Araba park yerleri ise saate göre değişmekle birlikte ücretlidir. Şanzelize Caddesi mağazaları genellikle sabah 10.00’dan akşam 20.00’ye kadar açıktır. Cuma ve cumartesi yoğun iş günleri olduğu için bazı mağaza ve iş yerleri saat 21.00’a kadar açık kalmaktadır. Mağazaların çoğu pazar günleri ve resmî tatillerde kapalıdır.