Kosova’nın Bağımsızlık Sembolü: Newborn Anıtı

Kosova’nın Priştine şehrinde bulunan Newborn Anıtı, turistlerin sıklıkla ziyaret ettiği ülkenin yakın tarihi açısından oldukça önemli olan tipografik heykeldir. Newborn Anıtı, Kosova’nın Sırbistan’dan bağımsızlık ilanını kutlamak için tasarlanmıştır.

Newborn Anıtı’nın Önemi

Newborn Anıtı, Kosova Cumhuriyeti hükümetinin Sırbistan’dan resmen bağımsızlığını ilan ettiği gün olan 17 Şubat 2008’de açılmıştır. Arnavut dilinin konuşulduğu bir ülkede, tek bir İngilizce kelimeyle oluşturulan anıt, dikkatleri üzerine çekmektedir. Anıtın üzerinde “yeni doğan” anlamına gelen “Newborn” yazısı bulunup devletin doğuşunu ve tanınma mücadelesini anlatmaktadır. Anıt, yeni Kosova’nın olumlu özelliklerini, modern ve demokratik Kosova potansiyelini gözler önüne sermektedir. Newborn Anıtı’nın açılışında, her bir bağımsızlık yılını kutlamak için harflerin her yıl yeniden boyanacağı açıklanmıştır.

Newborn Anıtı 2013’ten Günümüze

Orijinal Newborn Anıtı, parlak sarıya boyanmış 10 metrelik harflerden oluşup bağımsızlığın ilk 5 senesinde aynı kalmıştır. Ancak 2013 yılından itibaren her yıl yeni bir görünüm tasarlanmıştır.

2013 yılında, Birleşmiş Milletler’den Kosova’yı bağımsız bir ülke olarak tanıyan bütün ülkelerin bayraklarıyla boyanmıştır. 2014 yılında, NATO ve Kosova Kurtuluş Ordusu’nun üniforma renkleri ve küçük kalplerle resmedilmiştir.

2015 yılında Newborn Anıtı, daha iyi bir yaşam arayışıyla Avrupa’nın farklı ülkelerine göç eden pek çok Kosovalı adına tasarlanmıştır. Halk, harfleri dilediği gibi dekore etmesi için çağrılmıştır fakat “E” harfi siyah bırakılmıştır. “E” harfinin göç anlamına gelen “Emigration” ve Avrupa’dan dışlanmasını anlatan “Exclusion” sözlerini sembolize ederek siyah bırakıldığı düşünülmektedir. Benzer olarak 2016 yılında da Kosova vatandaşlarının vize olmadan AB ülkelerine seyahat edememesini vurgulayarak anıt, mavi gökyüzü ve dikenli teller ile dekore edilmiştir. 2017 yılında anıt, duvar şeklinde boyanıp “N” ve “W” harflerinin ikisi düşürülmüştür. “N” ve “W” harfleri duvar yok anlamına gelen “No Walls” kelimelerini temsil etmektedir. 

Bağımsızlığının 10. yıl dönümünü kutlayan Kosova, 2018 yılında anıtın “B” harfini “1” rakamıyla yer değiştirip onuncu yılı simgelemiştir. 2019 yılında anıtın teması “Save the planet” gezegeni kurtar mesajıyla çevreci bir tasarımla süslenmiştir. 2020 yılında Newborn Anıtı, savaş sırasındaki cinsel şiddet mağdurlarına ithaf edilmiştir. 2021 yılında ise Kosova Kurtuluş Ordusu’nun onurlandırmak amacıyla halkın ordu üniformasının renklerindeki el izleri anıtı süslemek için kullanılmıştır.