İran Kraliyet Kalesi: Gülistan Sarayı

Sarayın ismi dış yapısında bulunan Gülistan Salonu’ndan gelmektedir. Tahran’ın kalbi diyebileceğimiz, büyüleyici iç ve dış mimarisiyle Safevi ve Pehlevi dönemlerinin izlerini taşıyan bu saray, her sene çok sayıda yerli ve yabancı turistin ilgi odağı olmayı başarmaktadır.

Gülistan Sarayı, İran’ın başkenti Tahran’da 2012 yılından bu yana UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde yer alan görkemli bir mimaridir.

Zamanında toplantılar ve resmi törenler için kullanılan saray günümüzde müze olarak kullanılmaktadır.

Gülistan Sarayı Tarihçesi

Çiçekler Sarayı olarak da bilinen Gülistan Sarayı’nın inşasının 400 sene boyunca büyük bir özveriyle devam etmiş olması, turistlerin neden bu kadar ilgi gösterdiğini açıklar niteliktedir. Neredeyse 400 yıllık bir tarihe sahip olan Gülistan Sarayı, Safevi Dönemi’nde kraliyet binası olarak kullanılmıştır. 1779’da ise iktidara gelen ve Tahran’ı ülkenin başkenti yapan Kaçar ailesinin yönetim merkezi olmuştur.

Gülistan Sarayı’nın Dillere Destan Mimarisi

Havuzlardan oluşan bir bahçenin etrafına inşa edilen Gülistan Sarayı’nın en karakteristik özelliklerinden kabul edilen aynaları ve mermerleri gibi zengin süslemeleri, 19. yüzyıldan kalmadır. Pehlevi Dönemi’nde resmi törenler için kullanılan saray, toplamda 17 bölümden oluşmaktadır. Sarayın en çok dikkat çeken kısmı, İranlı sanatkarların çalışmalarından sonra bugünkü adını alan ve titiz bir ayna işçiliğine tanık olduğumuz Aynalı Oda’dır. Bunun haricinde sarayın mermer taht ve gölet evi gibi kısımları da ziyaretçileri kendine hayran bırakmaktadır.

Sarayda aynı zamanda Avrupa ve Fars mimarisinin etkileri de kendi hissettirmektedir. Dolayısıyla Gülistan Sarayı’nda farklı dönemlerde yaşayan mimarların sanat anlayışlarının izleri görülebilmekte, bu da yapıyı eşsiz bir başyapıt haline getirmektedir. Bir kültür sentezi olma niteliği taşıyan Gülistan Sarayı’nın her bir bölümü ayrı bir sanat eseri formundadır.

Gülistan Sarayı’nın; turkuaz ve turuncu tonlarının hakim olduğu, özel olarak bazılarının Avrupa’dan getirildiği bilinen çinilerden oluşan dış mimarisine, iç mekânda aynalar ve oyma işçilikleri uyumlu bir şekilde eşlik etmektedir. Sarayın yemyeşil bir bahçeye sahip avlusu, rengarenk ağaçlar ve çiçeklerle donatılmıştır. Bahçenin batı kısmında, doğusuna nazaran daha küçük olan ve iki bahçeyi birbirine bağlayıp çevreleyen yapılar bulunmaktadır. Bu yapıların her biri farklı bir mimarın eseridir.

Gülistan Sarayı’nın doğusunda, Nasır al-Din’in emriyle yapılan Güneş Sarayı bulunmaktadır. İnşa edildiği dönem şehrin en yüksek binası olan saray, şehrin manzarasını izlemek isteyenler için kaçırılmaması gereken bölümlerden biridir.

Gülistan Sarayı’nda Ziyaretçileri Bekleyenler

Günümüzde müze olarak hizmet veren Gülistan Sarayı’nda, birbirinden değerli tarihi eserler de ziyaretçileri beklemektedir. Özellikle bir zamanlar krallar tarafından kullanılan ve Fil Dişi Odası olarak adlandırılan yemek odası, sarayın ziyaretçilerin en çok ilgi gösterdiği kısmıdır. Bu odada Avrupa’dan gelen hediyeler, Napolyon Bonapart ve I.Nicholas tarafından gönderilen çiniler, Kraliçe Victoria’nın gönderdiği değerli taşlar sergilenmektedir.

Gülistan Saray kompleksinin içinde, Osmanlı Hükümdarı Abdülhamid’in gönderdiği hediyelerin sergilendiği bir alan bulunmaktadır. Sarayın güneybatısında yer alan bu yapının ismi, kelime anlamı Farsça’da “beyaz saray” anlamına gelen Abyaz Sarayı’dır. 1968 yılında antropoloji müzesi olarak kullanılmaya başlanılan sarayda hat, fotoğraf, heykel, marangoz sergilerinin yanı sıra okuma odası olan bir kütüphane de vardır.

Gülistan Sarayı Ziyaret Saatleri ve Giriş Ücreti

İran’ın başkenti Tahran’ın kalbinde yer alan bu kültür mirası, panoramik görüntüsüyle yılın her günü turistlerin ilgisini çekmeye devam etmektedir. Gülistan Saray Kompleksi, haftanın 7 günü ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Saray, sabah saat 09.00 ile 18.00 saatleri arasında ziyaret edilebilmektedir. II. Abdülhamit’in hediyelerinin sergilendiği Abyaz Sarayı ise cuma günleri dışında 09.00 ile 14.00 arasında ziyaretçilerini ağırlamaktadır.

Sarayın giriş ücreti yerli turistler için 5 bin, yabancı turistler için 50 bin tümendir. Sarayın tamamını ziyaret etmenin bedeli İranlı ziyaretçiler için 46 bin, yabancı turistler için ise 370 bin tümendir.