Doğal Yaşamın Etkileyici Manzarası: St James’s Park

St James’s Park İngiltere’nin başkenti Londra’da bulunmaktadır. Şehrin merkezinde ve Westminster semtinde yer alan park, 57 dönümlük bir alana sahiptir. Aynı zamanda Londra’daki sekiz adet olan kraliyet parkından en eskisi olan mekânın etrafı ünlü simge yapılardan oluşan üç sarayla çevrilidir. St James’s Park, ilkbahar ve yaz aylarında açan çiçeklerinin saçtığı renkler ile ihtişamını gözler önüne sermektedir.

St. James’s Park’ın Tarihi Yolculuğu

St James’s Park’ın, ilk dönemlerinde Tyburn Nehri’nin Thames’e giderken sıklıkla sular altında kalan, bataklıklı bir çorak arazi konumunda olduğu bilinmektedir. Domuzların her gün otladığı çiftlikleri ve çevredeki ormanları ile tanınan park alanına, on üçüncü yüzyılda enfeksiyon hastalıkları için bir hastane kurulmuştur. Park adını da bu hastaneden almıştır. 

Elizabeth’in tahta geçtiği dönemde bölgede şenlikler ve etkinlikler düzenlenmeye başlamıştır. Bu sayede parkın bulunduğu alan cazibe merkezi olma yönünde ilerleme kaydetmiştir. Daha sonraları park alanı kral ve kraliçenin tutkusu olan geyik avı için ideal bir avlanma yeri haline gelmiştir. Böylece 1536 yılında Kral Henry VIII tarafından yakınlarda bir geyik parkı oluşturulmaya karar verilmiştir. Henry VIII, St James’te arazi satın alarak etrafına bir çit çekmiş ve daha sonra St James Sarayı olacak bir av köşkü inşa etmiştir. Oluşturulan bu sakin geyik parkı, James’in kral olduğu 1603 yılına kadar değişime uğramamış ve büyük ölçüde aynı kalmıştır. 

Halefi James I dönemine gelindiğinde ise parkın tamamı boşaltılarak içinde bulunan fazla su doğal ve yapay yollarla uzaklaştırılmıştır. Bu sayede su kaynağının kontrolü sağlanmıştır. Ayrıca günümüzde Mall’ın bulunduğu yer olan St James Sarayı’nın önünde bir yol oluşturmuştur. Park içerisine aralarında develer, timsahlar ve fillerinde bulunduğu etkileyici bir hayvan koleksiyonu oluşturmuştur. Kral James’in bölgeye kattığı güzelliklerden bir başkası ise St James Sarayı’nın yanına eklenmesini sağladığı huzur dolu görselliği ile rengârenk çiçek bahçesi olmuştur. Merkezde bulunan anıtın etrafına, yarım dairelik bir tasarım ile çiçeklerin eklenmesi sağlanmıştır.

Parkın asıl dönüşümünü sağlayarak yeniden tasarlayan isimse II. Charles olmuştur. St James’s Park 1660 yılında resmi bir park olarak ziyaretçi almaya devam etmiştir. II. Charles Fransız kraliyet ailesine ait gösterişli bahçelerin etkisini, St James’s Park’ı yeniden tasarlatarak herkese göstermeyi başarmıştır. Yeniden düzenlenen park Fransız peyzaj mimarı Andre Mollet tarafından tasarlanmıştır. Böylece park her iki tarafı ağaç yolları olan, çoğunluğu çimenlerden oluşan bir alan haline gelmiştir. Daha sonra da halka açılmış ve misafirlerin ağırlandığı şehrin en favori mekânlarından birisi olmuştur.

On sekizinci yüzyılda park kanalının bir ucu, atlı muhafızların geçit töreni için bir alan yapılması adına doldurularak yeniden tasarlanmıştır. Tasarlanan alan ilk zamanlar toplanma alanı olarak kullanılsa da daha sonrasında geçit törenleri için kullanılmıştır. 

1820 yılına gelindiğinde park, Natüralist tarzda yeniden şekillenerek daha gösterişli bir mekân görünümü almıştır. İçinde bulunan kanal, etkileyici ve kıvrımlı bir göl haline getirilmiştir. Resmi caddelerin yerini ise daha dolambaçlı ve özgün yollar almıştır. Alanda bulunan eski çiçeklerin yerine modaya uygun yeni tarzda bitkiler ekilmiştir. 

1837 yılında Londra Ornitoloji Derneği bazı kuş türlerini parka sunmuş ve bakımı için bir kulübe inşa edilmiştir. Hem kulübe hem de kuş bakıcısının konumu günümüze kadar devamlılığını korumuştur. Park alanının içerisinde bulunan Buckingham Evi, girişi mermer kaplamalı geniş bir kemere sahip yeni bir saray oluşturmak için genişletilmiştir. Parkın kuzeyinde bulunan Mall, büyük bir tören alanına dönüştürülmüştür. Yapılan tüm çalışmalar peyzaj mimarı John Nash tarafından denetlenmiştir. 1857 yılında başlayan St James’s Park değişimi bir yıl gibi kısa bir süre içinde ise tamamlanmıştır. 

Buckingham Sarayı’nın dışında, Britanya İmparatorluğu’nun günlerini simgeleyen Kraliçe Victoria Anıtı bulunmaktadır. Anıt 25 metre yüksekliğe sahip olmakla beraber 2.300 ton beyaz ve mavi-gri mermer türü kullanılarak yapılmıştır. Victoria’nın yanı sıra cesaret, sebat, zafer, hayırseverlik, hakikat ve anneliği temsil eden heykeller de bulunmaktadır.

Londra’nın Gözdesi St James’s Park

St James’s Park günümüzde Peyzaj Mimarı Nash’ın tasarladığı şekilde bulunmaktadır. Tasarımın gerçekleştiği zamandan bu yana sadece küçük değişiklikler yapılmıştır. Bu değişiklikler arasında 1887 yılında The Mall’ın trafiğe açılması bulunmaktadır. Ayrıca parkın batısındaki Buckingham Sarayı’nın dışında bulunan mermer kemer 1851 yılında Oxford Street ve Park Lane’in kavşağına taşınmıştır. 1857 yılında ise gölün üzerine zarif bir asma köprü inşa edilmiş ve yapılmasından 100 yıl sonra günümüzde bulunan beton köprü ile değiştirilmiştir. 

Parka yapılan en son değişikliklerde Mimar Nash’ın çalışmalarının orijinalliğinin korunması amaçlanmış ve parkta bulunan tüm çalılıklar onun fikirleri doğrultusunda restore edilmiştir. 2004 yılında park etrafına açılan restoranlar ise lezzetli yemek, çeşitli sıcak ve soğuk içecek hizmeti vererek romantik manzaraya uyum sağlayacak konsepte hizmet vermeye başlamıştır. 

St James’s Park, Londra’nın göbeğindeki ayrıcalıklı konumu, Buckingham Sarayı’na olan yakınlığı ve kraliçe konutunun nefes kesen manzarasına sahip olmasından dolayı turistler tarafından dikkat çekmektedir. Pek çok turist, manzara ve doğal yaşamın tadını çıkarmak amacıyla parka uğramadan Londra’dan ayrılmamaktadır.  Parkın içerisinde kuşlarla dolu etkileyici bir yapay göl bulunmaktadır. Etrafı çiçekler, fundalıklar, selviler ve daha birçok gösterişli bitkilerle çevrili olan bu göl, ziyaretçilerini rahatlatıcı yeşil bir vahaya götürmektedir.

Şehrin en ünlü parklarından birisi olan St James’s Park, sessiz ortamı ve bakımlı doğasıyla bölgenin en iyi korunan parklarının başında gelmektedir. Park günümüzde etkileyici manzarasının yanı sıra ördeklere ve kazlara da ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca parkta, eşsiz güzellikteki kuğular ve yerleşik bir pelikan kolonisi de dâhil olmak üzere, düzenli olarak üreyen yaklaşık 17 kuş türü bulunmaktadır. 

Parkta dolaşırken ziyaretçiler çok sayıda anıt, çeşme ve heykeli keşfetme imkânı bulmaktadır. St James’s Park‘ın tam kalbinde bulunan Tiffany Çeşmesi altı metrelik su akışını doğrudan havaya göndererek, parkın özel manzarasını zenginleştirmektedir. Çeşmenin rengi, özel günlere göre gökkuşağı renklerinden herhangi birisi ile aydınlatılmaktadır. Etkileyici Tiffany Çeşmesi 2011 yılında göle restore edilerek eklenmiştir. 

Park içerisinde yılda bir kez, Kraliçe’nin resmi doğum gününü kutlamak için yapılan Atlı Muhafızlar Geçit Töreni’nde ‘Renk Birlikleri’ adında özel bir tören düzenlenmektedir. Halk ve gelen ziyaretçiler, on sekizinci yüzyıldan bu yana tekrarlanan bu renkli askeri geçit törenine yoğun ilgi göstermektedir.  Her köşesi ayrı değerli olan muazzam St James’s Park, tüm yıl boyunca 05.00-24.00 saatleri arasında ziyaretçilerini ağırlamaktadır. Bu özel park için ise bişr giriş ücreti alınmamaktadır.