Tiflis’in Görkemli Sembollerinden: Narikala Kalesi

Narikala, Gürcistan’ın başkenti Tiflis’te Kutsal Mtatsminda Dağı üzerinde yer almaktadır. Eski Tiflis’in Ana Kalesi olarak bilinmektedir. Yüzyıllarca savunma kalesi, kilise, gözlemevi gibi belirli amaçlar için kullanılan yapı, Tiflis’in sembollerinden biri haline gelmiştir. Her sene Gürcistan’a akın eden binlerce turist, Narikala’yı görmeden gitmemektedir. Bunun nedeni ise Narikala’dan, tüm kentin ve en önemlisi Mtkvari Nehri gibi doğal güzelliklerin görülebilir olmasıdır.

Narikala’nın Tarihi

Narikala, köklü bir geçmişe sahiptir. Neredeyse Tiflis’in kuruluşundan itibaren var olan Narikala, ilk olarak “rakip kale” anlamına gelen Shuris-tsikhe adıyla bir Pers sığınağı olarak 4. yüzyılda inşa edilmiştir. Narikala için neredeyse Tiflis kadar eskidir demek mümkündür.

Kalenin konumu stratejik olarak belirlenmiştir. Kalenin yer aldığı alandaki nehir yatağı dardır ve kayalık kıyılar bir form oluşturmuştur. Ayrıca, Narikala İpek Yolu üzerinde konumlanmaktadır. Yıllarca el değiştiren ve restore edilen kale, asıl amacına uygun savunma kalesi olarak da kullanılmıştır. Narikala ismi ise, Moğol istilası sonrası Moğolların “Narin Qala” yani “Küçük Kale” olarak adlandırmaları ile ortaya çıkmıştır.

Kale, 7. ve 8. yüzyıllarda Araplar tarafından genişletilmiş, içine saray inşa edilmiş ve bir gözlemevi olarak da kullanılmıştır. 11. ve 12. yüzyıllarda Gürcistan Kralı IV David tarafından ciddi olarak kale genişletilmiştir. 13. yüzyıla kadar kalenin içinde kralın sarayı, bir kilise ve diğer önemli yapılar yer almıştır.

Zamanla birçok savaşın sonucu kale büyük oranda tahribata uğramıştır. Narikala’nın güneybatısında yer alan çatısız bir kale 16. yüzyılda İstanbul Kulesi olarak adlandırılıp, Türkler tarafından hapishane işleviyle kullanılmıştır. 17. yüzyılda Kartli’li Rostom tarafından kale tekrardan inşa edilmiştir. Günümüzde Narikala’yı ziyarette görülen yapılar daha çok 16. ve 17.yüzyıla aittir.

Kale aynı zamanda 18. yüzyılda Rus askerleri tarafından da kullanılmış olup, mühimmatların konulduğu bir depo halini almıştır. 1827’de bir deprem sonucunda büyük bir yıkıma uğrayan Narikala, aynı zamanda 1847 yılında barut patlaması sonucu tekrar tahribata uğramıştır. Narikala Kalesi için önemli bir yapı olan St. Nicholas Kilisesi de bu patlama sonucu hasar almıştır. Kalenin yukarı bölümünde yer alan St. Nicholas 12.yüzyılda inşa edilmiş olup, 1990 yılında tekrardan onarılmıştır. Kilisenin iç tasarımı ise İncil’den hikayeler ve Gürcistan’ın tarihini resmeden fresklerle dekore edilmiştir. Narikala Kalesi, Europa Nostra organizasyonu tarafından, Avrupa’nın tehlike altındaki 7 kültürel mirası arasında yer almaktadır.

Narikala’ya Gideceklere Tavsiyeler

Tiflis’te Narikala’nın etrafına 1.5 km’lik bir turist yolu oluşturulmuştur. Kartli Deda heykelini, Narikala kalesini ve oradan da Tiflis’e inerken Botanik bahçelerini gezmek mümkündür. Narikala’ya iki şekilde gidilmektedir.

Tiflis’te en güzel yerlerden biri olan Meidan’dan yürüyerek çıkılmakta ya da Rike Park’tan teleferiğe binilmektedir.

Teleferik kabini zemini ve pencereleri camdan yapılmıştır. Bu sayede teleferikle yapılan ziyaretlerde bütün şehir ve yapılar ziyaretçiler tarafından panoramik bir şekilde görülebilmektedir. Narikala’ya bir başka çıkış yolu ise yukarı uzanan merdivenlerdir. Bu merdivenlerin bazıları sarp ve dar olduğu için dikkat edilmelidir. Aynı zamanda bütün şehir ve Narikala gece çok güzel görünmektedir. Yüzyıllardır tarihin bir çok dönemine tanıklık Narikala Kalesi ziyaretçilerine haftanın her günü 24 saat boyunca açıktır ve giriş ücretsizdir.