Amerika’nın Büyük Küresi “Hayden Planetarium"

Hayden Planetarium, Amerika Birleşik Devletleri’nin New York şehrinde yer almaktadır. Amerikan Doğa Tarihi Müzesi’nde yer alan mekân, direktörlüğünü Neil Degrasse Tyson’ın yaptığı, Dark Universe şovuyla ziyaretçilerine bugüne dek izlettiği tüm şeyleri unutturan muhteşem bir yerdir. Hayden Planetarium’un ana girişi, Manhattan’ın yukarı batı yakasındaki Central Park West yakınlarında, 81. Cadde’de müzenin kuzey tarafında yer almaktadır. Çevrimiçi kaynaklar, programlar, kitaplar ve sergileriyle Hayden Planetarium, astrofizik dünyasını ziyaretçilerine sunmaktadır.

Astrofizik Dünyasının Kapılarını Aralayan Hayden Planetarium

Hayden Planetarium’u genellikle "Hayden Küresi" veya "Büyük Küre" olarak adlandırılmaktadır. Mekân 2000 yılından itibaren, Rose Center içindeki iki ana önemli merkezden biri olmuştur. Hayden Sphere’in üst yarısında, mevcut astrofiziksel verilerin bilimsel görselleştirilmesine dayalı uzay gösterilerini yansıtmak için yüksek çözünürlüklü tam kubbe video kullanan Uzay Tiyatrosu yer almaktadır. Ayrıca aynı bölümde açık olan bir gecede gökyüzünü kopyalayan, özelleştirilmiş bir Zeiss Star Projektör sistemi bulunmaktadır.

Hayden Planetarium’un yer aldığı Amerikan Doğa Tarihi Müzesi, bilimsel, eğitimsel ve kültürel kurumlarından biri olarak dünya genelinde ön plana çıkan bir yer olarak bilinmektedir. Müze; Hayden Planetarium ve Rose Center for Earth and Space olmak üzere 45 sergi salonu ve geçici sergiler için de galerileri kapsamaktadır. Sergiler evrenin ölçekli bir modelini ve kozmik bir yol sergisini de içermektedir. Planetaryuma girdikten sonra izleyiciler, tüm evrene çarpıcı üç boyutlu erişim sağlayan dijital projeksiyonları deneyimlemektedir. Her gösteri, gezegenin etrafındaki uzayda gerçek zamanlı olarak görüntü yakalayan bir teknolojiyi kullanmaktadır. 

Müzenin beş aktif araştırma bölümü bulunmaktadır. Alan, milyonlarca örnek eserlerden oluşan kalıcı koleksiyonlara ev sahipliği yapmaktadır. Ayrıca bunların yanı sıra koleksiyonları ile genomik, donmuş doku ve astrofiziksel veriler için de bilim insanlarına destek vermektedir. Bunun yanında doğal tarih kütüphanelerinden biri olarak da hizmet vermektedir. Müze, içerisinde dört blok, 25 bina ve 45 sergi salonu ile yaklaşık olarak 33 milyon esere ev yer almaktadır. 

Evrenin Dijital Atlası’nı Deneyimleme Fırsatı Sunan Hayden Planetarium

Hayden Planetarium içerisinde en ilgi çekici bölümlerden biri olan Space Theater ziyaretçilerine evrenin dijital atlasını deneyimleme fırsatı sunmaktadır.  Burada yıldız kümelerinin, gezegenlerin, galaksilerin oldukça gerçekçi bir görünümünü sunan özel yapım Zeiss Mark IX yıldız projektörü yer almaktadır. Ayrıca dijital kubbe projeksiyon sistemine sahip olan 429 kişilik bir uzay tiyatrosu ile gözlemlenebilir nesnelerin 3D haritasını yansıtan bir sistem bulunmaktadır.

“Evrenin Dijital Atlası” olarak adlandırılan bu harita, NASA gibi kuruluşlardan meslektaşlarıyla işbirliği içinde müze bilimcileri ve görselleştirme uzmanlarından oluşan bir ekip tarafından yönetilmektedir. Bu atlas aynı zamanda, müzenin Uzay Tiyatrosu’nda sergilenen uzay performansları için de temel oluşturmaktadır. Tiyatro tekerlekli sandalye erişimine uygun olan alanda altyazı cihazları ve sesli açıklama cihazları da mevcuttur. Space Show’un Çince, Fransızca, Almanca, İtalyanca, Japonca ve İspanyolca çevirileri de bulunmaktadır. Worlds Beyond Earth, izleyicileri yaşadıkları bölgeden daha uzak yerlere kadar güneş sisteminde heyecan verici bir yolculuğa çıkarmaktadır. Gösterinin süresi ise 25 dakikadır. 

Hayden Planetarium, pazartesi ve salı günleri kapalı iken diğer günler 10.00-17.30 saatleri arasında ziyarete açıktır. Giriş ücretleri yetişkinler için giriş ücreti 23, 3 ile 12 yaş arası çocuklar için ise 13 dolardır. Öğrenciler için giriş ücreti ise 18 dolar olup öğrenci kimlik bilgilerinin gösterilmesi gerekmektedir. Yılın her zamanı turistler tarafından ziyaret edilen Hayden Planetarium gezisi için rahat ve spor kıyafetler giyilmesi tavsiye edilmektedir. Bu nedenle her şeyi görmek için birkaç gün ayrılması tavsiye edilmektedir. 

Planetarium’un içinde bulunduğu Amerikan Doğa Tarihi Müzesi, New York’ta yer alan diğer sergi alanları gibi her zaman kalabalık olmaktadır. Hafta sonları da ayrıca kalabalık olan müzeyi ve Hayden Planetarium’u ziyaret etmek için sabahın erken saatlerinin tercih edilmesi önerilmektedir.