İranın Edebi Kenti Şiraz Hakkında Bilgiler

Şiraz, İran’ın en büyük altıncı şehri ve Fars eyaletinin başkentidir. Stratejik konumu oldukça önemli olan Şiraz, 1486 rakım yüksekliğinde dağlık bir bölgede yer almaktadır. İran’ın en önemli turizm bölgelerinden biri olan Şiraz, aynı zamanda ülkenin kültür başkentidir. Şiraz dünyanın ikinci edebi ve üçüncü dini şehri olarak bilinmektedir. Şiraz ile ilgili bilgiler, şehrin İran’ın kutsal mabedi, şarap ve şiir şehri olarak nitelendirildiğini göstermektedir.

Kadim tarihi boyunca pek çok ünlü edebi ve felsefi kişiliği yetiştirmiş olan Şiraz, kültürel, doğal ve dini olarak Orta Doğu’nun en önemli cazibe merkezleri arasında bulunmaktadır. Şiraz, tarihi ve kültürel yapısıyla dikkat çekici olduğu gibi sosyoekonomik anlamda da oldukça gelişmiş bir şehirdir. Ekonomik anlamda fabrikaları, ticaret yolları ve tarımsal faaliyetleriyle zengin bir şehir olan Şiraz, tarih boyunca ticari faaliyetlerin en önemli duraklarından biri olmuştur. Coğrafi konum olarak İran’ın güneyinde bulunan Şiraz, Buşehr gibi liman kentlerine giden ticaret ağları üzerinde bulunarak hem ekonomik hem de kültürel anlamda renkli ve zengin bir yapıya bürünmüştür.

Şiraz'ın Tarihi

Tarihi ve mistik bir atmosfere sahip olan Şiraz’ın kuruluşuna dair en eski bilgiler MÖ 6. yüzyıla dayanmaktadır. İslam öncesi dönemden izler taşıyan Şiraz’da, Sasani İmparatorluğu devrinde yapılmış kabartma ve kale gibi kalıntılar yer almaktadır. Şehrin Şiraz ismini aldığı dönemin de yine Sasani İmparatorluğu dönemine tekabül ettiği düşünülmektedir. Günümüzdeki Şiraz şehrinin kuruluşu ise 693 tarihinde gerçekleştirilmiştir. Şehrin kuruluş dönemlerinde İsfahan’dan çok daha büyük ve göz alıcı olması planlanmış, ancak coğrafi olarak İran’ın iç kesimlerinde kaldığı için fazla rağbet gören bir bölge olmamıştır. Şiraz’ın durgunluk döneminin bir diğer nedeni ise çoğunluğu Zerdüşt olan nüfusun bir İslam Arap şehrinde yaşamaya karşı olan çekingenliği olmuştur. Şiraz, yüzyıllar boyunca birçok doğal afete, saldırıya ve işgale şahit olmasına rağmen günümüze kadar yüksek ölçüde korunarak gelmiştir. Şehirde yer alan tarihi ve mimari yapılar, Şiraz’ın sanat tarihi açısında da önemini gözler önüne serecek ölçüdedir.

Özellikle İran Devrimi’nden sonra Şiraz şehri ülkenin en gelişmiş kültür ve sanat merkezi haline gelmiştir. Nitekim Şiraz, İran’ın edebiyat ve sanat başkenti olarak tanımlanmaktadır.

Şiraz Denildiğinde İlk Akla Gelenler

Şiraz’ın en belirgin özelliği şehrin kültürel ve edebi atmosferidir. Şiraz; şarabın, şiirin, bahçelerin ve çiçeklerin şehri olarak tanımlanmaktadır. Şehrin sahip olduğu edebi doku, Şiraz’ı İran’ın en çok ziyaret edilen yerlerinden biri haline getirmektedir. Şiraz’da el sanatları da çevre bölgelere göre oldukça fazla gelişmiştir. Tamamen Şiraz’ın kültürüne ait olarak gelişen el dokuması kilimler, bölgenin en karakteristik ürünleri arasındadır.

Şiraz’da bahçe kültürü de oldukça önemlidir. Rengârenk çiçeklerle dolu Şiraz bahçeleri arasında en ünlü olanları Eram ve Afif Abad bahçeleridir. Şiraz, hem antik hem de modern döneme ait birçok sanat eseriyle ziyaretçilerini beklemektedir. 

Şiraz'a Gideceklere Tavsiyeler

Edebiyatın ve sanatın şehri olan Şiraz, İran kültürünün başkenti niteliğindedir. Edebiyatın başkenti olarak nitelendirilen Şiraz, tüm dünyada çok popüler olan şair ve yazarların memleketidir. Şiraz topraklarında yetişmiş Hâfız-ı Şirâzî ve Şeyh Sadi-i Şirazi gibi önemli âlimlerin mezarları hem yerli halk hem de yabancı turistler tarafından şehrin en çok ziyaret edilen mekânları arasındadır.

Diğer şehirlerden farklı bir atmosfere sahip olan Şiraz’a giden turistlere, Pasargad Antik Şehri, Persepolis, Nakş-ı Rüstem ve Nakş-ı Recep gibi tarihi alanları mutlaka ziyaret etmeleri önerilmektedir. Rengârenk çiçeklerle dolu devasa Şiraz bahçelerinin keyfini sürebilmek için UNESCO tarafından Dünya Miras Alanı ilan edilmiş Eram Bahçesi görülmesi gereken yerler arasındadır. Aynı zamanda Şiraz’da yer alan Jahan Nama Bahçesi ve Qavam Bahçesi İran bahçe tarzını gözler önüne seren diğer mekanlardandır.

Kentin dört bir yanında var olan dini mekânlar, Şiraz ziyaretini rahatlatıcı ve güçlü bir maneviyatla tamamlamayı sağlayacaktır. Nasir-al-Mülk Cami, Vekil Cami Kompleksi ve Kerim Han Kalesi gibi göz alıcı mekânlar, sanat tarihi bakımından dünyanın en önemli yapıları arasındadır.

Antik ve modern dönem mimarisinin bir arada sentezlendiği Şiraz’da bir günün en verimli şekilde değerlendirilebilmesi için sabah saatlerinde eski Pers Kenti’ni, ardından Kerim Han Kalesi’ni görmek en doğru tercihlerden olacaktır. Eski dönemlerde bir hapishane olan kale, günümüzde devasa bir bahçe ve avluya sahip göz alıcı bir tarihi mekândır.

Şiraz'a Giderken Alınması Gerekenler

• Genel olarak yazları yüksek sıcakların kışları ise ortalama soğukların yaşandığı Şiraz’a giden ziyaretçilerin yanlarına, yaz için hafif ve serin tutacak giysiler, kış için ise korunaklı kıyafetler almaları önerilmektedir.
• Şiraz’ı yaz mevsiminde ziyaret edecek olan turistlere, güneş altında uzun saatler sürecek yürüyüşler için güneş kremi, güneş gözlüğü ve yürüyüş ayakkabısı almaları önerilmektedir.
• Şiraz’da seyahat ederken dikkat edilmesi gereken bir diğer husus ise bol ve hafif giysilerin tercih edilmesi gerektiğidir. Kadın turistlerin ise hem şehir gezintisinde hem de dini mekânlarda sorun yaşamaması için yanlarında eşarp bulundurması gerekmektedir. Aynı zamanda hem erkek hem kadın ziyaretçilerin uzun ve kapalı kıyafetlerle Şiraz’a gitmeleri uygun olacaktır.
• ATM veya pos cihazı bulunmayan Şiraz’da, ziyaret öncesinde mutlaka nakit para bulundurulması gerekmektedir. Ziyaret edilecek mekânlarda, restoranlarda ya da kafelerde yapılacak olan ödemeler nakit olarak talep edilmektedir.

Şiraz Hakkında İlginç Bilgiler

Zengin tarihi ve kültürüyle dünyanın görülmeye değer yerlerinden biri olan Şiraz hakkında bilinmeyenler oldukça fazladır. Şiraz, bahçelerin, bülbüllerin, edebiyatın ve sanatın şehri olarak kabul edilmektedir. İslami kurallara göre yönetilen İran’ın en büyük şehirlerinden biri olan Şiraz’da, aynı zamanda dünyanın en benzersiz şarapları üretilmektedir.

Dünyanın en sağlıklı şaraplarından biri olduğu iddia edilen Şiraz şarabından tek bir şişe üretmek için en az 600 üzüm gerekmektedir.

İsmi Arapça’da “prenses” anlamına gelen Şiraz, pek çok ünlü şair ve âlim yetiştirmiştir. Hâfız-ı Şirâzî ve Şeyh Sadi-i Şirazi gibi tarihte önemli bir yere sahip olan isimler, hayatlarının büyük bir çoğunluğunu Şiraz’da geçirmiştir. Şiraz’da yer alan dini mekânların yapılarında kullanılan renklerden dolayı dinlendirici ve temizleyici bir etkiye sahip olduğuna inanılmaktadır. Bu nedenle Şiraz seyahatinin kültürel anlamda öğretici olduğu kadar manevi anlamda da geliştirici olduğu kabul edilmektedir.