Bir Mühendislik Harikası: Eupalinos Tüneli

Yunanistan’ın tarihi ve doğal güzellikleriyle ünlü Sisam Adası’nda bulunan Eupalinos Tüneli, adanın en çok ziyaret edilen turistik değerlerinden biridir. Sisam’ın ünlü antik bölgesi Pythagorean’da inşa edilmiş olan tünel, Eupalinos Su Kemeri olarak da anılmaktadır. Birçok kişi tarafından dünyanın 8. harikası olması gerektiği düşünülen Eupalinos Tüneli, milattan önce 6. yüzyılda inşa edilmiş ve döneminin inanılmaz mühendislik başarılarından biridir.

Mühendislik Harikası: Eupalinos Tüneli

Eupalinos Tüneli, antik çağların en önemli mühendislik başarılarından biridir. Sisam Adası’nda bulunan tünel, temiz su sıkıntısı yaşayan Pythagorean şehrine, Agiades’ten tatlı su ulaştırmak için bir çeşit su kemeri olarak tasarlanmıştır. 1036 metre uzunluğundaki tünelin yapımına milattan önce 550 yılında, Polycrates’in tiranlığı döneminde başlanmıştır. Mühendis Eupalinos tarafından tasarlanan Eupalinos Tüneli’nın yapımı yaklaşık 10 yıl sürmüştür. Tünelin inşa edildiği dönemde, geometri bilgisi oldukça kısıtlıdır. Yüksekliklerin ve eğimlerin belirlenmesi, modern ölçme aletleri olmadan hesaplamaların yapılması ve zorlu zemin şartlarına rağmen, Eupalinos Tüneli, insanlık tarihinin ilk mimari ve mühendislik mucizelerinden biri olmuştur.

Geometri tabanlı bir yaklaşıma sahip ilk tünel olan Eupalinos Tüneli, Pythagorean bölgesine 2 kilometre uzaklıktadır. 1036 metre uzunluğundaki tünel, Agiades su kaynağının bulunduğu Kastro dağından başlayıp güneye, yani o dönemde adanın merkezinin kurulu olduğu noktaya uzanmaktadır. Tünelin iki ucundan eş zamanlarda kazmaya başlayan işçiler, sadece 40 santimetrelik bir sapma ile dağın ortasında buluşmayı başarmışlardır. Su, tünelin içinde seramik borularla kent merkezine taşınmıştır. Eupalinos Tüneli, Roma’nın son dönemlerine kadar, yani yaklaşık 1100 yıl gibi oldukça uzun bir süre boyunca kente su getirmek için kullanılmıştır. Tünel, aynı zamanda bir çeşit sığınak görevi de üstlenmiştir. Bizans döneminde ada halkının en büyük korkusu olan korsan saldırılarında, Sisamlılar Eupalinos Tüneli’ne sığınmışlardır.

Antik tarihçi Herodot’un referanslarından yapılan çıkarımlara göre, yaklaşık 1000 yıllık bir kullanımdan sonra, bir yerüstü su kemeri yapıldığı için, atıl kalan tünel bir süre unutulmuştur. Birkaç arkeolog tüneli aramış ancak olumlu sonuç alamamıştır. Tünelin kuzey ağzı 1872’de, bir başrahip tarafından tesadüfen keşfedilmiştir. Ancak oldukça bakımsız kaldığı, 130 metreden sonrasına ulaşılamadığı için kullanıma uygun bulunmamıştır. 1970’li yıllarda Alman Arkeoloji Enstitüsü tarafından restore edilen Eupalinos Tüneli’nin, günümüzde tamamı ziyaret edilebilmektedir. Yaklaşık 3 yıl süren ve maliyeti 3.1 milyon olarak açıklanan restorasyonun ardından Eupalinos Tüneli ve çevresi, yerli ve yabancı turistlerin rotasında daha çok yer almaya başlamıştır.

Eupalinos Tüneli’ni Ziyaret Etmeden Önce Bilinmesi Gerekenler

1992 yılında UNESCO tarafından Dünya Kültür Mirası Listesi’ne alınan Eupalinos Tüneli, Sisam Adası’nın en çok turist ağırlayan lokasyonlarından biridir. Tünelin bulunduğu tepeden, antik arkeolojik bölge Pythagorean kuş bakışı görülebilmektedir. Ancak Eupalinos Tüneli’ni görmek isteyen ziyaretçiler, tünelin dağlık bir bölgede bulunduğunu ve zorlayıcı olabilecek şartlara sahip olduğunu aklında bulundurmalıdır.

1036 metre uzunluğundaki Eupalinos Tüneli, yaklaşık 1.80 metre yüksekliğinde ve genişliğindedir. Ancak bazı kısımlarda yükseklik 1.50 metreye kadar düşmektedir. Kayalık, engebeli zemin bazı yerlerde ıslak ve kaygan olabilmektedir. Bu nedenle klostrofobi, panik atak, bel fıtığı, kalp ve solunum problemleri, omurga hastalıkları ve kas-iskelet sistemi rahatsızlıkları olan ziyaretçilere uygun değildir.

14 yaşından küçük çocukların Eupalinos Tüneli’ne girmesine izin verilmemektedir. 14-18 yaş arası gençlere ise, ziyaretlerinde bir yetişkin eşlik etmelidir. Ziyaretçilerin tabanı kaygan olmayan ayakkabı ve koruyucu kask kullanması tavsiye edilmektedir. Flaşsız, profesyonel olmayan kameralarla fotoğraf çekimine izin verilmektedir. Eupalinos Tüneli’ni ziyaret etmek için, ücretleri 4 ila 13 euro arasında değişen programlar düzenlenmiştir ve ziyaret etmeden önce bilgi alınması tavsiye edilmektedir.