Yunanistan’ın Tarihi Zırhlı Kruvazörü: Averof Savaş Gemisi

1908 yılında üretimi yapılan ve 12 Mart 1910 tarihinde denize indirilen Averof, Balkan Savaşları’nda kullanılan savaş gemilerinden birisidir. Averof günümüzde ise müze olarak kullanılmaktadır. Tarihi Averof zırhlısı Pire Limanı’nda demir almış durumda ziyaretçilerini beklemektedir.

12 Mart 1910’da Başlayan Averof Hikayesi

Savaşların patlak verdiği dönemde, Yunan donanmasındaki kruvazör ihtiyacını karşılanması için İtalya’dan para karşılığı alınan Averof için 24 milyon drahmiye bugünkü değeri yaklaşık 70.000 euro bedel ödenmiştir. Kısa ismiyle Averof olarak bilinen gemi, Yunanistan’da daha çok Georgios Averof adıyla bilinmektedir. 

İtalya’nın Livorno liman kentinde inşa edilen ve 12 Mart 1910’da denize indirilerek kullanılmaya başlanan Averof, dünyadaki tek zırhlı kruvazör olarak kabul edilmektedir. 

Georgios Averof’un Yunanistan’a Armağanı

Dönem içinde oldukça yüksek bulunan ücret, Yunanistan’da Georgios Averof’un devreye girmesi ile birlikte çözülmüştür. Gemi için istenen ücretin 3’te 1’i Yunan iş adamı Georgios Averof tarafından karşılanmıştır. İş adamının verdiği bu destek ile birlikte gemi, Yunanistan tarafından satın alınarak Averof adıyla donanmada kullanılmaya başlanmıştır. Geminin Yunan limanlarına 1 Eylül 1911 tarihinde yanaştığı ve halkın büyük bir coşkuyla gemiyi karşıladığı bilinmektedir.

Paylaşılamayan Gemi Averof Zırhlısı

Averof ile ilgili tarihi kaynaklarda geminin satışa çıkarılmasının ardından pek çok devletin ilgi gösterdiği ve bu nedenle de paylaşımında sorunların yaşandığı belirtilmektedir. Savaş dönemi olması nedeniyle donanmasını güçlendirmek isteyen devletler, İtalya’daki Averof için satın alma tekliflerini sunmuştur. Gemiyle ilk olarak Mavromichalis hükümeti ilgilenmiştir. Ardından Osmanlı Devleti de gemiyi almak adına girişimlerde bulunmuştur. Ancak Yunanlar tarafından maddi imkansızlıklar olmasına rağmen geminin 3’te 1’lik fiyatının avans olarak ödenmesi, Averof’un Yunanistan donanmasına katılmasını sağlamıştır. George Averof’un vasiyeti doğrultusunda servetinden karşılanan avans sonrasında kalan ücret farklı fon ve bağışlarla toplanarak ödenmiştir.

10200 ton ağırlığındaki gemi, 19.000 beygir gücü ile dönemin en ihtişamlı zırhlılarından birisi olarak kabul edilmiştir. 140 metre uzunluğu ve 21,5 metre genişliğiyle dönemin en büyük kruvazörlerinden birisi olan Averof, tarihi savaş dönemlerinde 670 mürettebatıyla denizlerde görevlendirilmiştir. Geminin maksimum kapasitesi ise 1200’dür. 2 büyük topu ile savaşların seyrini değiştiren Averof, saatte 37 kilometreye kadar hızlanabilmektedir.

Yunan Bayrağını Boğazda Dalgalandıran Gemi: Averof

Tarihi süreçte Averof’un Türkiye için de önemi farklı olmaktadır. 1912 ile 1913 yılları arasında gerçekleştirilen Balkan Savaşları’nda etkin bir şekilde kullanılan Averof, Amiral Pavlos Kountouriotis’in komutanlığında pek çok adanın alınmasını sağlamıştır. Mondros Ateşkes Antlaşması sonrasında ise İstanbul Boğazı’na demirleyen Averof, göndere çektiği Yunan bayrağıyla da tarih kitaplarında yer almayı başarmıştır. Savaşların sona ermesi ile birlikte 1947 ve 1949 yılları arasında demirleyerek bakıma alınan gemi, daha sonrasında Yunanistan Hükümeti tarafından alınan karar ile birlikte hizmetten çıkarılmıştır.1983 yılına kadar herhangi bir işlemin yapılmadığı gibi 1984 yılında müze olarak hazırlanmaya başlanmış ve 1985 yılında da müze olarak kullanıma sunulmuştur.

Deniz Savaş Gemisi Müzesi “G. Averof”

Müze olarak düzenlenmeye başlanması ile birlikte Deniz Savaş Gemisi Müzesi “G. Averof” olarak adlandırılan gemi, çeşitli vakıf, kurum ve kişilerin destekleriyle birlikte geniş bir içeriğe sahip olmuştur. Müze “Şanlı tarihi boyunca hizmet edenleri ve düşenleri anan bir anıttır” sözleriyle tanımlanmaktadır.

Averof Ziyaret Saatleri ve Ücretleri

Müzeye girişlerde bilet gerekmektedir. Giriş ücretleri, 18-64 yaş arası ziyaretçiler için 3 euro, 7-17 yaş arası ve 65 yaş üstü ziyaretçiler için 1,50 euro olarak belirlenmiştir. 6 yaş altındaki çocuklardan ise ücret alınmamaktadır. 18 Mayıs Uluslararası Müzeler Günü, 21 Kasım Silahlı Kuvvetler Günü gibi özel günlerde ise müzeye girişler ücretsiz bir şekilde yapılabilmektedir.

Yunanistan’a gittiklerinde Averof’u ziyaret etmek isteyenler pazartesi günleri dışında müzeyi dolaşabilmektedir. Pazartesi günleri kapalı olan müze, salı ve cuma günleri arasında 09.00 ile 14.00 saatlerinde, hafta sonu ve özel tatillerde ise 10.00 ile 17.00 saatlerinde ziyarete açık olmaktadır. Belirtilen günlerin dışında müze; 25 Aralık, 26 Aralık, 1 Ocak, paskalya ve 15 Ağustos tarihlerinde ziyaretçi kabul etmemektedir.