Antik Dönem Hastalarının Şifa Merkezi: Asklepios Tapınağı

Asklepios Tapınağı, Yunanistan’ın Kos Adası’nda bulunan arkeolojik bir alandır. Tapınak, Asklepion alanındaki en üst terasta konumlanmıştır. Asklepion dini bir tapınak olmakla birlikte terapi odaları ve tıp okulu ile Antik Dönemin en önemli tıp merkezi olarak bilinmektedir. Fakat, daha sonra kutsal alana hamam ve kütüphane bölümlerinin de eklenmesiyle büyük bir kompleks haline gelmiştir. Antik çağda hastalara bu tapınakta uygulanan tedavi, tıbbın babası olarak bilinen Hipokrat’ın izinde olmuştur. Dolayısıyla; Yunan hekimi Hipokrat’ın ölümüyle beraber tıp merkezi, Antik Yunan ve Roma’da şifa tanrısı olarak bilinen Asklepios’a adanmıştır.

Asklepios Tapınağı ve Kutsal Alanın Özellikleri

Asklepios hastanesinde çalışan her doktor aynı zamanda rahip olduğu için aslında alanda herkesin dua edebileceği kutsal alanlar bulunmaktadır. Kutsal alanın birkaç terasıyla beraber en alt katta Roma hamamları bulunmaktadır. Üç bölümlü terasın kendine has peyzajı ve tasarımı oldukça etkileyici ve özgündür.

Birinci teras Yunanca P harfi şeklinde bir revakla çevrilmiştir. Bu kısımda, sade bir mabet girişi, U formunda bir galeri ve çeşme oluşumlarıyla yer almaktadır. Alan, bir sonraki teras için hamamlardaki temizliklerin yapıldığı yerdir.

Kutsal alanda borularla oluşturulan güzergahlardan demir ve kükürt içerikli doğal kaynak suları geçmiş ve hastalar bu şekilde iyileştirilmiştir. Bu şekilde tasarlanan kemerler ile taşınan su kanallarının depoları ikinci (orta) terasta bulunmaktadır.

Üçüncü terasta ise Dor Asklepios Tapınağı yer almaktadır. Asklepios Tapınağı kutsal olarak kabul edilmiş ve içine Hristiyan mabedi inşa edilmiştir. Asklepios Tapınağı’nın çevresinde ise heykeller, sütunlu revaklar ve çeşmeler yer almaktadır. Terasların bu şekilde birbirini takip ederek yükselen yapısı aslında bir dağı anımsattığı için oldukça etkileyicidir.

Asklepios Tapınağı’nda Hastalara Uygulanan Tedavi

Hastalar Asklepios Tapınağı’nda ilk gece uykuya yatarak rüyalarında şifa tanrısı Asklepios’u görmeyi ve tedavi edilmeyi beklermiş. Bu bekleme bölümüne ‘Avato’ adı verilmiştir. Sonraki gün hastaların rüyalarını yorumlayan din adamları, onları hamamlara veya eğitim sınıflarına (gymnasium) gönderirlermiş. Bu şekilde tıp merkezinden şifa bulmayı amaçlayan ve dünyanın her yerinden gelen hastalar olmuştur.

Hastaların uykuya yattıkları zamanlarda aralarına koyulan zehirsiz yılanlar Asklepios Tapınağı’nın sembolünü oluşturmuştur. Günümüze kadar ulaşan kalıntılarından da anlaşılacağı üzere anıtlardaki yılan sembolü, hayvanın şifalı otları seçme yeteneğinden yola çıkılarak seçilmiştir. Bununla beraber cilt ve romatizma hastalıklarının tedavisinde psikoterapi ve hidroterapi gibi uygulamalar da gerçekleştirilmiştir.

Asklepios Tapınağı’nın Konumu ve İnşasını Belirleyen Etkenler

Asklepios Tapınağı yüksek bir kota inşa edilmiştir. Bu kottan yemyeşil manzarayı rahatlıkla izleyebilmek mümkündür. Bazı düşüncelere göre tapınağın yükseğe inşa edilmesinin farklı amaçları vardır. Bunlardan biri, Asklepios tapınaklarının temiz ve yüksek alanlarda konumlandırıldığı yönünde iken diğeri kutsal alanların yüksek ve su kaynaklarına yakın konumlarda olmasıdır.

Asklepios Tapınağı, şifalı suyu ile ön plana çıktığından yüksek ve kaynaklara yakın konumlandırıldığını söylemek mümkündür. Tapınağın bu şekilde yüksek ve serin bir konumda yer alması hastaların şifa bulma sürecinde etkili olmuştur. Asklepios Tapınağı ritüellerle arınma ve dualarla tanrıyla bağ kurabilme ve ondan şifa dileme amacıyla inşa edilmiştir.

Asklepios Tapınağı’nın Ziyaret Bilgileri ve Gideceklere Tavsiyeler

Asklepios Tapınağı, yaz mevsiminde her gün 08.00 ile 20.00 saatleri arasında açıktır. 

Kış mevsiminde ise alan Salı hariç haftanın tüm günleri 08.00 ile 15.30 saatleri arasında ziyaret edilebilmektedir. Tapınağa giriş ücretleri ise tam bilet 8 euro olarak belirlenmiştir. İndirimli bilet ise 4 eurodur.

Arkeolojik alana ücretsiz girişlerin olduğu bazı günler bulunmaktadır. Bu günler;

• 6 Mart (Melina Mercouri anısına)
• 18 Nisan (Uluslararası Anıtlar Günü)
• 18 Mayıs (Uluslararası Müzeler Günü)
• Her yıl Eylül ayının son hafta sonu (Avrupa Miras Günleri)
• Ulusal Bayramlar

 Arkeolojik alanın kapalı olduğu bazı özel günler de olmaktadır. Bu günler;

• 1 Ocak
• 6 Ocak (08.30-15.00)
• Shrove Pazartesi (08.30-15.00)
• 25 Mart
• İyi Cuma (12.00-15.00)
• Kutsal Cumartesi (08.30-15.00)
• 1 Mayıs
• Paskalya Pazarı
• Paskalya Pazartesi (08.30-15.00)
• Kutsal Ruh Günü (08.30- 15.00)
• 15 Ağustos (08.30-15.00)
• 28 Ekim (08.30- 15.00)
• 25 Aralık
• 26 Aralık

Arkeolojik alanın sahip olduğu anlamını hissetmek ve konumlandırıldığı bölgeden manzaraya daha iyi hakim olmak için tapınağın Mayıs ve Haziran aylarında ziyaret edilmesi önerilmektedir. Yaz mevsimindeki sıcaklık göz önüne alındığında ziyaretçiler tapınağı genellikle öğleden önce ve sonraki saatlerde ziyaret etmektedir. Ayrıca Eylül ve Ekim ayları da hava sıcaklığı ve ormanın bitki örtüsü ile uygun bir ziyaret dönemi oluşturmaktadır.

Ziyaretçilerin arkeolojik alanda yararlanabileceği bazı hizmetler bulunmaktadır. Bu hizmetler arasında alışveriş dükkanı, restoran ve park alanı bulunmaktadır.