Bulgaristan’da Bursa tipi cami: Cuma Camii

Filibe Camii olarak da bilinen Cuma Camii 1363-1364 yıllarında yapılmış ve sonrasında hemen kullanılmaya başlanmıştır. Şehir meydanının tam da ortasında yer alan Cuma Camii, erken Osmanlı döneminin mimari anlayışını bizzat göstermektedir. Bölgenin Osmanlı İmparatorluğu sembolü olarak bugüne kadar gelen camii, Hüdavendigar Camii olarak da bilinmektedir.

Cuma Camii’nin İlgi Çekici Tarihi

Cuma Camii 14. yüzyılın Osmanlı mimari anlayışını en iyi yansıtan örneklerinden biridir. Bulgaristan’da yer alan camii Bulgaristan’ın en önemli kentlerinden biri olan Filibe’nin merkezinde bulunmaktadır. 

Sultan 1.Murad tarafından yaptırılmıştır ki bu nedenle sultanın anıldığı “Hüdavendigar” ismi ile de bilinmektedir. Sultan 1. Murad’ın devlet adamlığının ilk yıllarında yaptırdığı camii son yıllarındaki mimariye de ışık tutmaktadır. Erken dönem Osmanlı mimari unsurlarının ülkemizdeki örneklerine bakarak bu camiyi değerlendirebilmek mümkündür.

Camii eski kent merkezi denilen dönemin en önemli alanlarından birine yapılmıştır. Bu merkez antik dönemden beri bir merkez olarak görev yapmıştır ki bunu Roma tiyatrosunun varlığından anlayabilmek mümkündür. Filibe Cuma Camii, Roma Tiyatrosu’nun hemen üstüne yapılmıştır. Dönemine göre orta genişlikte olan yapı 9 metre gibi bir genişliğe sahiptir. Aynı zamanda 3 kubbelidir. Daha uzunlamasına genişleyen bir camii görüntüsüne sahiptir. Özellikle pencere tasarımı erken Osmanlı mimarisinin Bursa örneklerine oldukça benzeridir. Gidip görülmesi ve yerinde incelenmesi gereken önemli yapılardan biridir.

Minaresinin gösterişi ise en dikkat çekici unsurlarının başında gelmektedir. Tuğla bir minareye sahip olsa da bu sadece bir tuğla olmayıp üstüne firuze çinili işlemelere sahiptir. Aynı zamanda döneminin Osmanlı mimari anlayışında da bir ilki temsil ederek çok kubbeli ulu camii anlayışının da ilk örneklerindendir.

Filibe Cuma Camii diğer adıyla Hüdavendigar Camii yılın her zamanı açıktır. Bu nedenle istenen her dönemde seyahat edilebilmektedir. Şehrin tam merkezinde olduğu için bulması da oldukça kolay olan camii, özellikle yaz mevsiminde çok fazla ziyaretçi ağırlamaktadır.

Hali hazırda genelde açık olan camiye girebilmek için ek bir ücret ödemeye gerek bulunmaz. Bu sayede rahatça girebilmektedir. Ancak içerisindeki parçalara çok fazla dokunmamak önerilir ki bu koruma açısındandır. Günün her saati açık olan camii için özel bir saat de bulunmamaktadır. Yaz mevsiminden sonra bahar mevsimlerinde de dönem dönem çok ziyaretçi alan camiye giden herkes oldukça memnun ayrılmaktadır. Bunun temel sebebi elbette korumadır.

Camii oldukça iyi korunmuştur ve doğru birtakım restorasyonlar gerçekleşmiştir. Bunları da yerinde inceleyebilmek mümkün olacaktır. Ancak yine de ziyaret etmeden önce internet üzerinden açık veya tadilatta olup olmadığına dair bir fikir almak önerilmektedir.

Cuma Cami’yi Ziyaret Edeceklere Tavsiyeler

Cuma Camii bulunma açısından hiçbir zorluk çıkarmayacaktır. Şehrin adeta kalbinde yer alması onu çok daha önemli hale gelmiştir. Hala dönemin eski Osmanlı yapılaşmasını burada görebilmek mümkündür ki merkezdeki Cuma Camii, bir Ulu Camii olarak bunu belgelemektedir.

Camiye bebek veya özel gereksinimli bir birey ile gelmekte hiçbir problem bulunmamaktadır. Camide bu konuda sınırlama yoktur ve herkes girebilmektedir. Hali hazırda camiyi gezmek ortalama 20 ile 30 dakika arasında sürmektedir. Bu nedenle kısa süreli bir seyahat olacak olsa da 14. yüzyıl yapısını görmek oldukça etkileyici olacaktır.

Özel bir ücret ödemeye gerek olmadığı gibi bol bol fotoğraf çekmek de mümkündür. Daha önce Bursa camilerini görenler aradaki benzerliği fark edecek ve çok daha etkileyici bir ruh haline bürünecektir. Camiyi incelerken buna minare de eklenmelidir.