Özbekistan’ın En Modern Şehri Taşkent Hakkında Bilgiler

Güzel Taşkent şehri, Kazakistan-Özbekistan sınırından sadece 34 kilometre uzaklıkta, sıkça yağış alan bir ovada yer almaktadır. Antik özellikler taşıyan Taşkent, Özbekistan'ın başkenti ve en büyük şehridir. Aynı zamanda Sovyetler Birliği'ni oluşturan Orta Asya ülkelerindeki en kalabalık şehir olması, Taşkent ile ilgili bilgiler arasında yer almaktadır. Taşkent, Orta Asya'nın en büyük metropollerinden biri olmasına rağmen turistler tarafından çok fazla bilinmemektedir. Taşkent'te görülmesi gereken çok sayıda mimari öğe ve yapılması gereken pek çok aktivite bulunmaktadır.

Uzun yıllardır dünyanın çeşitli ülkelerinden turist ve iş adamlarını kendine çeken Taşkent, ülkenin en önemli ticaret ve kültür merkezidir. Keyifli yürüyüşler için uygun geniş caddeleri, yeşil sokakları ve eko-parkları ile Taşkent, ziyaretçilerinin sağlıklı bir nefes alarak şehri dolaşmasına olanak sağlamaktadır. Şehrin sayısız müzesinde, Orta Asya halklarının tarihi ve kültürü ile ilgili eşsiz eserler yer almaktadır. Taşkent sokaklarında dolaşırken, küçük biblolardan akılda kalıcı büyük hediyelik eşyalara kadar birçok unutulmaz şey bulmak mümkündür. Hediyelik eşya atölyelerinin çoğu, eski medreselerde ve Çorsu Pazarı'nda bulunmaktadır.

Şehrin önemli simgelerinden biri Hazreti İmam Külliyesidir. 400 yıl önce inşa edilen bu tarihi yapı, özgün süslemeleri ve mimarisiyle bir bütün olarak korunmaktadır. Külliye içerisinde cami ve medrese bulunmaktadır. Medresede sergilenen ve günümüze kadar korunmuş olan Kuran-ı Kerim kopyasının, ilk kopyalardan biri olduğuna inanılmaktadır. Kukeldaş Medresesi ve Dzhuma Camii, Çorsu Pazarı'nın hemen dışındadır. Her ikisi de İslam mimarisinin en güzel örneklerinin sergilendiği, mutlaka görülmesi gereken yapılardır. Ayrıca Taşkent televizyon kulesi, Taşkent hakkında her şeyinin görülebileceği eşsiz bir manzara sunmaktadır.

Taşkent Tarihi

2200 yaşında olan Taşkent, Özbekistan'daki diğer şehirlere göre daha yenidir. İslam kültürüyle tanışmadan önce Taşkent’in adının “Chach” olarak anıldığı bilinmektedir. Taşkent’in kuruluşu ise M.Ö. 5. yüzyıla tarihlenmektedir. Şehir 1219'da Cengiz Han ve Moğollar tarafından ele geçirilmiş, savaşlar nedeniyle pek çok yapısı zarar görmüştür. Ardından Timur ve Şeybanlı İmparatorluklarının hüküm sürdüğü yıllarda yeniden inşa edilmiştir. Taşkent'in İpek Yolu üzerindeki konumu ise şehrin gelişmesine olanak sağlamıştır. Doğu ve Batı'dan gelen tüccar ve kaşifler; şehrin yemeklerini, kültürünü ve dinini etkilemiştir.

18 ve 19. yüzyıllarda Taşkent, Rus Türkistan'ın başkenti seçilmiş ve 1865 yılında Rus İmparatorluğuna katılmadan önce bağımsız bir şehir devlet haline gelmiştir. Çarlık Rusya’sının yıkılması ve Sovyetler Birliği’nin kurulmasını izleyen sürede ise Sovyetler Birliği'ne katılmıştır. 1966 depreminde çoğu yapısı yıkılan Taşkent, sanat tarihine büyük katkısı olan Sovyet mimarisi göre yeniden inşa edilmiştir. Sovyetler Birliği 1991'de yıkılmış olsa da o döneme ait kalıntılar, yani geniş sokakları, apartman blokları, plazaları ve Lenin gibi figürlere ait heykeller, şehrin her yerinde belirgin bir şekilde sergilenmektedir.

Bugün itibariyle Taşkent, Özbekistan’ın en modern şehirlerinden biridir. Şehir, İslam ve Sovyet kültürlerinin sentezlenmesiyle ortaya çıkan benzersiz mimari yapılara ev sahipliği yapmaktadır. Ülkenin uluslararası tek havalimanı ve metrosu Taşkent’te bulunmaktadır.

Taşkent Denildiğinde İlk Akla Gelenler

Çorşu Pazarı, turistlerin gezerek kültür hakkında bilgi sahibi olabildiği nadir yerlerden biridir. Ahşap biblo, çini işlemeli küllük, bardak, tabak ve tepsi gibi Özbek kültürüne ait pek çok simgenin el işiyle birleştiği ürünler; Çorşu Pazarı’nda sergilenmektedir. Turistlerin Taşkent’e dair en çok merak ettikleri mekanlardan biri de Hazreti İmam Külliyesi’dir. Külliye içerisinde cami ve medrese bulunmaktadır. Külliyenin her bir mekanında, Orta Asya Türklerine özgü figürler ve süslemeler yer almaktadır.

Taşkent televizyon kulesi, şehri ziyaret eden turistlerin ilk uğrak noktalarından biridir. Kule, Taşkent’in muhteşem manzarasını gözler önüne sermektedir. Kukeldaş Medresesi, 16. yüzyılda inşa edilmiş tarihi bir yapıdır. Tuğladan örülen duvarların tüm geçiş noktaları ve taç kapısı, çini süslemelerle çevrelenmiştir. Ziyaretçilerin hayran kalacağı medrese, her yıl çok sayıda turisti ağırlamaktadır. Amir Timur, tarihteki en ünlü Orta Asya fatihi olarak bilinmektedir. İmparatorluk tarihinin en geniş sınırları Amir Timur döneminde çizilmiştir. Bu sınırlar, Çin’den Türkiye’ye uzanmaktadır. Taşkent Timur İmparatorluğu tarafından ele geçirildiğinde Amir Timur, diğer Özbek kentlerinde olduğu gibi Taşkent’te de çeşitli binalar yaptırmıştır. Taşkent’in fatihi olarak, büyük bir meydana heykeli dikilmiştir. Amir Timur Heykeli, tarihi çağlardan kalma önemli bir eser olarak Taşkent ziyaretçilerinin ilgisini çekmektedir.

Taşkent'e Gideceklere Tavsiyeler

Dar sokakları ve sürünen sarmaşıkları ile ünlü olan eski Taşkent sokakları, ziyaretçiler tarafından keşfedilmeyi beklemektedir. Eski kent sokaklarında yürümek, kalabalıktan uzaklaşmayı sağlayan bir aktivitedir. Bu bölgedeki evler, genellikle büyük kapılı ve yüksek duvarlarla çevrelenmiştir. Navoi Tiyatrosu, Taşkent’in önemli eğlence mekanlarından biridir. Tüm ziyaretçilere açık olan tiyatro salonunda; opera, bale ve tiyatro gibi gösterileri izlemek mümkündür. Aynı ismi taşıyan Navoi Park, Taşkent ziyaretçilerine rahatlama ve nefes alma olanağı sunmaktadır. Park, Özbek şairleri ve müzisyenleri tarafından sık sık kullanılmakta, ayrıca parkın içerisinde pek çok noktada Timur heykelleri de bulunmaktadır.

Taşkent İslam Üniversitesi'nin içerisinde türbeler bulunmaktadır. İslam sanatı araştırmalarının yapıldığı üniversite kampüsü içerisine girildiğinde, ziyaretçilerin karşısına üç türbe çıkmaktadır. Kampüsün iç kısmında ise Şeyhantuaur Anot Kompleksi yer almaktadır. Taşkent Televizyon Kulesi, 375 metre ile dünyanın en yüksek 11. kulesidir. 6. kata kadar asansörle çıkılabilen kulenin seyir terasında, şehrin panoramik manzarasının keyfi çıkarılabilmektedir.

Baskı Kurbanları Anıtı ve müzesi, Sovyetler Birliği döneminde Özbekistan'ın bağımsızlığı için savaşan ve hükümet tarafından öldürülen insanlara adanmıştır. Müze içerisinde; siyasi baskı nedeniyle öldürülenlerin fotoğraflarını, belgelerini ve kişisel eşyalarını bulmak mümkündür. Taşkent'te; Özbekistan Tarih Müzesi, Özbekistan Güzel Sanatlar Müzesi ve Taşkent Fotoğraf Evi gibi çok sayıda müze bulunmaktadır. Ayrıca şehirle özdeşleşen Çorşu Pazarı, Kukeldaş Medresesi ve Hazreti İmam Külliyesi de turistlerin mutlaka görmesi gereken mekanlar arasında yer almaktadır.

Taşkent'e Giderken Alınması Gerekenler

Taşkent, çoğunlukla Müslümanlara ev sahipliği yapan bir şehirdir. İpek Yolu üzerinde bulunması nedeniyle çeşitli kültürler barındırsa da şehirdeki hakim kültür İslamiyet'tir. Tarihi yapıların çoğunluğu hala ibadet amaçlı kullanılmakta, bir yandan da turistlerin ziyaretine açılmaktadır.

• Bu nedenle Taşkent’te tarihi yapıları, medrese ve camileri yakından görmek isteyen turistlerin, yanlarında başlarını kapatabilecekleri birer örtü ve uzun kıyafetler getirmeleri gerekmektedir.
• Taşkent, Orta Asya’nın en sıcak kentlerinden biridir. Yaz aylarında Taşkent’i ziyaret edecek olan turistlerin, güneşten korunmak için şapka, güneş gözlüğü ve güneş kremi gibi koruyucu malzemeleri yanlarında taşımaları önerilmektedir.
• Ayrıca doğrudan güneş ışığının verdiği zararlardan korunmak adına, uzun kollu fakat yazlık kıyafetler de tercih edilebilmektedir
•  Kış aylarında eşsiz kar manzaralarına ev sahipliği yapan Taşkent’te, kar yağışına rağmen çok düşük sıcaklıklar görülmemektedir. Yine de turistlerin, ortalama 5 derece olan soğuk havalar için uygun kıyafetler getirmeleri tavsiye edilmektedir.
• Hafif bir sırt çantası ve yürüyüş ayakkabıları, Taşkent sokaklarında rahatça gezebilmek isteyen ziyaretçilere büyük kolaylık sağlamaktadır.

Taşkent Hakkında İlginç Bilgiler

Taşkent, etkileyici Sovyet mimarisi örneklerine ev sahipliği yapmaktadır. Shota Rustaveli Caddesi, oldukça fantastik mozaiklerle süslenmiş bir dizi eski Sovyet dönemi kule bloğuna sahiptir. Dünyanın hiçbir yerinde görülemeyecek olan bu sentez, ortaya ilginç görüntüler çıkarmaktadır. Minor Camii, Taşkent'in yeni camilerinden biridir. 2014 yılında, Ankhor Kanalı'nın kıyısında inşa edilmiştir. Küçük Cami olarak da anılan yapı, bembeyaz döşemeleri üzerindeki küçük mavi mozaikleri ile dikkat çekmektedir. Tamamen beyaz mermerden yapıldığı için yerliler tarafından “Kar Camii” olarak isimlendirilmiştir.

Baskı Kurbanları Müzesi, siyasi nedenlerle hükümet tarafından öldürülen insanlar anısına açılmış sergilerden oluşmaktadır. Özbekistan’ın Sovyetler Birliğine katılımını hazırlayan süreçte, çok sayıda Özbek vatandaşı kendi hükümetlerine karşı bağımsızlık için savaşmış ve bu savaşta yaşamını yitirmiştir. Baskı Kurbanları Müzesi de bu savaşta yaşamını yitirenlerin kişisel eşyalarının, fotoğraflarının ve dönem belgelerinin sergilendiği dünyanın en ilginç müzelerinden biridir.

Taşkent yerlileri oldukça sıcak kanlıdır. Şehrin geçim kaynaklarından biri olan turizm sayesinde pek çok farklı kültürle tanışan Taşkent yerlileri; her kültüre saygıyla yaklaşmakta ve kültürleri, dilleri, dinleri tanımaya çalışmaktadır. Eski Taşkent sokaklarını gezen turistlerin, yanlarından geçtikleri evlerden sık sık çay veya yemek daveti almaları, Taşkent hakkında bilinmeyenler arasında yer almaktadır.

Taşkent, Orta Asya’nın tek metrosuna sahiptir. Her metro durağı, farklı geleneksel süslemelerle zenginleştirilmiştir. Kimisi mavi beyaz kimisi rengarenk motiflerle süslenen metro durakları, turistlerin görmeye alışkın olduğu gri duvarlardan oldukça farklıdır.