İran’ın Kültür Şehri Yezd Hakkında Bilgiler

İran’ın orta kısmında bulunan ve Yezd Eyaleti’nin başkenti olan Yezd şehri, binlerce yıllık tarihiyle dünyanın en önemli merkezlerinden biridir. Doğu ve Batı arasında bir köprü vazifesi gören Yezd, yüzyıllar boyunca tarihi İpek Yolu’nun kritik duraklarından biri olmuştur. Yezd ile ilgili bilgiler, şehrin eski Pers halklarından olan Medler tarafından kurulduğunu ortaya koymaktadır. Büyük bir çöl şehri olan Yezd, korunaklı bir bölgede olduğu için tarih boyunca yaşanan savaşlardan ve istilalardan çok fazla etkilenmemiştir. Nitekim Yezd’de bulunan birçok tarihi yapı günümüzde dahi orijinal haliyle varlığını korumaktadır.

Yezd, tamamen kerpiçten yapılma evler, camiiler, kervansaraylar ve hanlarla doludur. İran’ı ziyaret eden turistler, Yezd hakkında her şeyi öğrenmek için en az birkaç günü bu kadim şehre ayırmaktadır. Tarihin en büyük ticaret merkezlerinden biri olan Yezd, günümüzde UNESCO Dünya Mirası Alanı ilan edilmiştir.

Yezd'in Tarihi

İran’ın Yezd eyaletinin başkenti olan Yezd şehri, 5000 yıllık kadim geçmişiyle tarih boyunca en önemli bölgelerden biri olmuştur. Kuruluşunun Medlere dayandığı bilinen Yezd, Orta Asya ve Hindistan ticaret yollarının birleşme noktasında yer almıştır. Yezd şehri coğrafi konumu itibariyle tarihi İpek Yolu’nun en önemli duraklarından biri olmuştur. Yalnızca ticari anlamda değil, kültürel ve sanatsal anlamda da oldukça önemli bir yere sahip olan Yezd, çok renkli dokusuyla tarihin en zengin şehirleri arasında bulunmaktadır.

Doğu ve Batı’nın kesişim noktasında bulunan Yezd, ünlü gezgin Marco Polo tarafından ziyaret edildiğinde “Asil Yezd Şehri” olarak nitelendirilmiştir. Yezd, etrafını saran çöller ve merkezi yerlere uzaklığı nedeniyle savaş, baskın veya istila kaynaklı yıkımlardan etkilenmeden günümüze kadar mimari yapısını korumuştur. Bu nedenle Yezd, binlerce yıllık bir kültürel birikimin beşiği konumundadır ve sanat tarihi açısından önemli bir yere sahiptir.

Yezd Denildiğinde İlk Akla Gelenler

Yezd, mimari yapısı ve geleneksel kültürüyle İran’ın tarihi şehirlerinden biridir.

Şehirde bulunan tarihi yapılar UNESCO tarafından koruma altına alınmış ve dünya miras alanı ilan edilmiştir.

Tam bir çöl şehri olan Yezd’in en belirgin özellikleri arasında geleneksel rüzgâr yakalayıcılar ve qanat ismi verilen tarihi yeraltı sulama sistemleri yer almaktadır. Oldukça ilginç mühendisliğe sahip olan bu yapılar, yüzyıllar boyunca Yezd’in enerji ve su ihtiyacını karşılamıştır. Bu yapılara Yezd’in eski ve küçük sokaklarında rastlamak mümkündür. Birçok kültürün birleşim merkezi olan Yezd, kerpiçten yapılma evler, camiler ve saraylarla dolu bir şehirdir. Günümüzde dahi oldukça iyi durumda olan bu yapılar Yezd ziyaretçilerinin ilk durak noktası olmaktadır. Mavi Camii, Amir Chakhmaq Camii Kompleksi, Ateş Tapınağı, Sessizlik Kuleleri ve daha birçok göz alıcı mimari yapı, Yezd’i dünyanın en benzersiz ve ilgi çekici yerlerinden biri haline getirmektedir. Mimari ve kültürel yapısıyla dikkat çeken Yezd, çok gizli tariflerle hazırlanan tatlılarıyla akıllarda yer edinmektedir.

Yezd'e Gideceklere Tavsiyeler

Yezd ziyaretçilerinin mutlaka gerçekleştirmesi gereken ilk aktivite, Yezd’in meşhur geleneksel yemelerini tadabilmek için farklı sokak lezzetlerini denemektir. Özellikle baklava, pişmaniye ve bademli kurabiye gibi tatlılar Türk kültüründe de yeri olan Yezd’in en meşhur lezzetleri arasındadır. Bununla birlikte şehrin dört bir yanında var olan tarihi mimari yapıları mutlaka ziyaret etmek gerekmektedir. Mescid-i Cuma, Amir Chakhmaq Cami Kompleksi, Ateşkedah ve Sessizlik Kuleleri, Yezd ziyaretçilerinin uğramadan dönmemesi gereken tarihi mekanlardır.

Yezd ziyaretinin en önemli noktalarından biri de şehirde ATM bulunmadığı için tüm işlemlerin nakit parayla gerçekleştirilmesidir. Bu nedenle ziyaretçilerin tüm paralarını nakit olarak taşıması gerekmektedir.

Suç oranlarının oldukça düşük olduğu Yezd şehri, güvenli bir seyahat ortamı sunmaktadır.

Yezd’de bulunan birçok turistik yer eski kentte ve Amir Chakmaq Camii Kompleksi’nin yakınında bulunduğu için ziyaretçiler tarihi yerleri yürüyerek keşfedebilmektedir. Etrafı çöllerle çevrili olan Yezd, ziyaretçilerine ayrıca unutulmaz bir çöl safarisi deneyimi sunmaktadır. Çölde bir gün geçirmek, Yezd seyahatinde mutlaka gerçekleştirilmesi gereken aktiviteler arasındadır.

Yezd'e Giderken Alınması Gerekenler

• Yaz mevsiminde çok yüksek sıcaklıkların görüldüğü Yezd’e giden ziyaretçilere yanlarında hafif ve serin tutan giysiler bulundurmaları tavsiye edilmektedir. Kadın ziyaretçilerin ise Yezd seyahatini sorunsuz yaşayabilmeleri için yanlarında mutlaka eşarp bulundurması gerekmektedir.
• Bununla birlikte birçok turistik bölgenin yürüyerek gezilebileceği Yezd’de, rahat ve kullanışlı spor ayakkabılar çok önemlidir.
• Çöl safarisi gibi etkinlikler yapmak isteyen ziyaretçilerin ise çöl şartlarına uygun kesim ve kumaşta giysi bulundurmaları gerekmektedir.
• Ayrıca güneşin altında geçirilecek saatler için güneş koruyucu ve şapka da mutlaka alınması gerekenler arasındadır.
• Uzun yürüyüşlerde su ihtiyacı artacağı için yeniden kullanılabilme özelliği olan bir su şişesi almak da Yezd ziyaretçilerine tavsiye edilenler arasındadır.

Yezd Hakkında İlginç Bilgiler

Tarihi İpek Yolu güzergâhının üzerinde bulunan Yezd şehri hakkındaki ilginç bilgiler oldukça fazladır. Merkez şehirlerden uzak bir konumda olduğu için 1200’lü yıllarda gerçekleşen Moğol İstilasından çok az hasarla kurtulan Yezd, sahip olduğu mimari yapıları günümüze kadar muhafaza etmiştir. Dar sokaklardan ve tamamen kerpiç evlerden oluşan Yezd sokakları adeta bir labirent görünümündedir. Yezd’i benzersiz kılan bir diğer özelliği ise qanat ismi verilen ve bu şehre özgü olan su sistemidir. Tarihi bir mühendislik harikası olan bu sistem sayesinde tüm şehir dağlardan gelen bir suya sahip olmaktadır. Yezd’de neredeyse her yapının çatısında bulunan rüzgâr yakalayıcılar ise hava sıcaklığını 0°C’ye kadar düşürebilmektedir. Yezd, İran’ın en kalabalık Zerdüşt halkının yaşadığı bölge olarak da ilgi çekici bir yer olma özelliğine sahiptir.