UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Stelling van Amsterdam

Stelling van Amsterdam, Hollanda’da 1880 ile 1914 yılları arasında inşa edilmiş olan şehrin çevresinde yer alan 135 kilometre uzunluğunda bir savunma hattıdır. 46 kale, 4 batarya ve bir dizi set ve kilitten oluşmaktadır. Günümüzde, bu kalelerden birçoğu hem belediye meclisleri hem de doğa departmanları olarak kullanılmakta olup ziyarete açıktır. Tarihi bir anıt olan Stelling van Amsterdam, 1996’dan beri UNESCO Dünya Mirası listesinde bulunmaktadır. Bu dünya mirası alanını korumaktan Kuzey Hollanda eyaleti sorumludur. Tarihi atmosferi ve ev sahipliği yaptığı kaleler ile Stelling van Amsterdam yerli ve yabancı turistlerin ilgisine maruz kalmaktadır. 

Amsterdam Savunma Hattı: Stelling van Amsterdam

Stelling van Amsterdam, savaş sırasında kolayca su altında kalan ovalardan oluşmakta olup merkezden 10-15 kilometre uzaklıkta bulunmaktadır. Hollandse Waterlinie diğer adıyla su baskını, yürümek için çok derin ve gezinmek için çok sığdır. İçinde teknelerin dolaşmaması için yaklaşık 30 cm’lik bir derinliğe sahip olacak biçimde tasarlanmıştır. Hattın 1 km içerisindeki tüm binalar gerektiğinde yanması ve tıkanıklığı giderebilmesi açısından ahşaptan yapılmıştır. Böylece Amsterdam istilaya karşı iyi yöntemlerle korunabilmiştir.

Stelling van Amsterdam’da bulunan kaleler standart bir modele göre inşa edilmiştir. Tüm kaleler 1,5 metre kalınlığında, yaklaşık 4,6 metre yüksekliğinde betondan yapılmıştır. Etrafı bir hendekle ve köprüyle çevrilidir. Kalenin içerisinde uyku alanları, tuvaletler, bir mutfak ve kantinin yanı sıra revir, telgraf odası ve bombaya dayanıklı bir kale binası bulunmaktadır. 1914 yılında tüm kaleler, Birinci Dünya Savaşı için tam zamanında hazırlanmış ve kaleler alarma geçirilmiştir. Savaş boyunca Hollanda tarafsız bir politika izlediği için saldırı olmamıştır ve kaleleri yöneten askerlerin yapacak çok az şeyi vardır. Savunma hattının gereksiz olduğu öne sürülmüştür. Ancak Stelling van Amsterdam, Birinci Dünya Savaşı sırasında aktif olarak kullanılmamış olsa da caydırıcı bir etkisi olduğu düşünülmektedir. Almanların Hollanda’yı işgal etmemelerinin önemli bir nedeni olarak bu savunma hattı görülmüştür.

Uçağın gelişi ve teknolojinin gelişmesi nedeniyle Stelling van Amsterdam Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra askeri önemini yitirmiştir. Stelling van Amsterdam’ın Kuzey ve Güneydoğu cepheleri İkinci Dünya Savaşı’nın başlangıcında sular altında olduğu ancak düşmanın kolayca onların üzerinden uçtuğu bilinmektedir. 

Yoğun şekilde ziyaretçi ağırlayan Stelling van Amsterdam’daki bazı kaleler kış aylarında bazı kaleler kapalıdır. Fakat Nisan’dan Ekim’e kadar birçoğu halka açık bulunmaktadır. Halka açık olan kalelerin çoğu giriş için kişi başına 5 €’dan daha az bir ücret karşılığında ziyaret edilebilmektedir. Bazı durumlarda ise çocuklar için giriş ücretsizdir.