Venedik’te Meryem Ana Kilisesi: Santa Maria Formosa

Santa Maria Formosa Kilisesi, Venedik’te yer alan bir dini yapıdır. Santa Maria Formosa, Venedik’in nadide bir parçası olup 15. yüzyılın sonlarına doğru yapıldığı düşünülmektedir. Mauro Codussi tarafından tasarlanan Santa Maria Formosa, Rönesans’ın en dikkat çekici yapıları arasında yer almaktadır. Yunan haçı planlı kilise Venedik’in ön plandaki yapılarındandır.

Venedik’in Rönesans Şaheseri

Santa Maria Formosa’nın yapılışı hakkında ilginç bir hikaye bulunmaktadır. Dönemin Oderzo Piskoposu’na görünen Meryem Ana, form olarak dolgun bir kadın biçimindedir. Bunun İtalyancadaki karşılığı ise “formosa” olmaktadır. Kiliseye de adını veren Meryem Ana görüntüsü aslında bilinenden daha farklı olması nedeni ile de dikkat çekmektedir. Oderzo Piskoposu’na beyaz bir bulutun altında bir kilise inşa etmesi gerektiğini söyleyen Meryem Ana, sonrasında yok olur ve ardından kilisenin inşasına başlanmaktadır.

Yapının mimarı olan Mauro Codussi’dir. Ancak henüz cephe bitmeden ölmesi nedeni ile cepheyi tamamlayan mimarın adı bilinmemektedir. Bu kilisede yılın belli dönemlerinde birtakım anma törenleri bulunmaktadır. Bunlardan biri de 944 yılında San Pietro di Castello’dan korsanlar tarafından kaçırılan gelinlerin kurtarılmasını anmak içindir. Her sene şubat ayında 12 genç kız tarafından ziyaret edilmektedir. Aynı zamanda Preveze Deniz Savaşı’nda yenildikten sonra dönen Venedikliler ve kısa süre içerisinde ölen Komutan Vincenzo Capello’nun mezarı da burada bulunmaktadır. Aynı zamanda heykeli de kilisenin bahçesinde yer almaktadır.

Dönemsel olarak savaş ve depremlerden zarar gören yapı düzenli olarak yenilenmiştir. Bu nedenle yapıda orijinal haline uygun olmayan bazı bölümler göze çarpmaktadır. Kilisenin cephesinde adeta bir yaratık gibi görünen protom heykel yer almaktadır. Bu figür aslında Venedik’i saran kötü ruhu da temsil etmektedir. Heykelin varlığının korunma amaçlı olduğu düşünülmektedir. Yapının cephesi ise 4 adet Korinth sütundan oluşmaktadır. Bu sütunlar yapının ikiye bölünmüş haline çıkmakta ve uzamaktadır. Sonrasında ise bir alınlık ile sona ermektedir. 

Alınlıkta yer alan kardinal şapkası figürü hariç bu yapının dini herhangi bir heykel, yazıt ya da sembol barındırmayan en eski Venedik yapısı olduğunu belirtmek doğrudur. Kilisenin içerisinde de pek çok duvar resmi görülebilmektedir. Kilise pazartesi ve cumartesi günleri hizmet vermektedir. Santa Maria Formosa, 10.30 ile 13.30 ve 14.30 ile 17.00 saat aralıklarında açıktır. Giriş için herhangi bir ücret ödenmemekle birlikte özel gereksinimli bireyler ve bebekli aileler için uygundur.