Makedonya’da Türk İzleri: Üsküp Türk Çarşısı

Üsküp Türk Çarşısı, Makedonya’nın başkenti Üsküp’te yer alan Osmanlı İmparatorluğu dönemi çarşısıdır. Bu tarihi çarşı, Üsküp’ün kuzey kesiminde yer almaktadır. Üsküp Türk Çarşısı, 7 yüzyıldan öncesi bir dönemde kurulmuş ve günümüzde hala hizmet vermeye devam etmektedir. Bugün Üsküp’ün en ünlü simge yapılarından biri haline gelmiş olup şehri ziyaret ederken keşfedilecek ilk yerlerden biri olarak anılmaktadır. Çarşı Balkanların en büyük çarşısı olarak da nam salmış durumdadır. Türk Çarşısı bir taraftan Taş Köprü (Fatih Sultan Mehmet Köprüsü) diğer taraftan Üsküp Kalesi ile sınır komşusudur. Bu mükemmel coğrafi konumu bile çarşının önemine işaret eden etkenlerden sadece bir tanesidir. Çarşı, Bizans ve Osmanlı tarzı kültürel miraslarının bir karışımı olduğu için turistlerin oldukça fazla ilgisini çekmektedir.

Türk Çarşısı, Üsküp’ün Mimarisi

Geçmişte yapılan araştırmalar neticesinde bugün Türk Çarşısı’nın bulunduğu bu yerde bir pazar alanının yer aldığı ortaya koyulmuştur. Bölgede böyle bir pazar alanının bulunduğunu kanıtlayan ilk belge 12. yüzyıldan kalmadır. Birçok Bizans metropolünde olduğu gibi, Üsküp’te 13. yüzyılda İmparatorluğun en büyüklerinden biri olan devasa bir kapalı pazar alanı inşa edilmiştir.

1329 yılında Türk İmparatorluğu bölgeyi ele geçirdiğinde bu pazar alanını tamamen yıkarak yerine şimdiki Türk Çarşısı’nı kurmuştur. Üsküp’ün eski kesiminde 30’dan fazla cami, birçok han, hamam ve lüks evler bulunmaktaymış.

Türk Çarşısı ününü 16. ve 17. yüzyıllarda kazanmıştır. O tarihlerde Balkan bölgesindeki en önemli kasaba ve çarşılardan biri olarak bilinmekteydi. 1689’a gelindiğinde, çarşıda 2150’den fazla zanaat dükkânı varken Avusturyalı General Piccolomini kasabayı ateşe verdiğinde hepsi küle dönmüştür. Bu pazarda yer alan dükkânlar yeniden inşa edilmiş ancak 1908’de 700’den fazla iş yeri bilinmeyen bir sebeple yeniden alev almıştır. Sonrasında ise 1963 yılında şehirde meydana gelen depremin yıkımları maalesef korkunç olmuştur. Yaşanan tüm bu felaketlere rağmen Türk Çarşısı halen varlığını sürdürmekte ve her köşesinde tarihin derinlikleri yer almaya devam etmektedir.

Türk Çarşısı, Üsküp’ün Tarihi Dokusu

Türk Çarşısı’nın eski dar Arnavut kaldırımlı sokakları sayesinde tarih, modern yaşam tarzıyla harmanlanmaktadır. Çarşının birçok yerinde yüzyıllar boyunca yaşamı anlatan birçok ize rastlanmaktadır. O eski akustik havayı yaşatmak için günümüzde çayevleri hala eski metal bir tepsi üzerinde küçük tipik bir bardakta çay servisi yapmaktadır. Sadece bu yerde bulunabilen karakteristik ürünlerle sokaklarda birçok dükkân bulunmaktadır.

Zanaat atölyelerinin çoğu, telkari işçiliği gibi Balkan Yarımadası topraklarında her yıl çok nadir görülen en eski el yapımı sanatlardan bazılarını canlı tutmaktadır. Ayrıca dar sokaklarda yer alan tatlıcılar ve en popüler Türk lezzetlerinden bazılarını sunan restoranlar da bulunmaktadır.

Türk Çarşısı’nı ziyaret eden Türk turistlerin en beğendiği bölgelerden bir tanesi olmasıyla bilinen Türk Çarşısı, restoranlarda servis edilen köfte, lahmacun, kebap gibi lezzetlerle turistleri adeta evinde hissettirmektedir. Bölge esnafı da Türkçeyi gayet düzgün bir şekilde konuşmakta ve cana yakın tavırlarıyla dikkat çekmektedir. Türklere ayrı bir ilgi ve özel gösterilmesi de çarşı esnafını değerli kılan bir başka özelliktir.

Türk Çarşısı, Üsküp Giriş Ücreti, Ziyaret Gün ve Saatleri

Türk Çarşısı, Üsküp girişler ücretsiz olarak yapılmakta birlikte içeride alınan hizmetler ücrete tabidir. Çarşı, pazar günleri hizmet vermemektedir. Haftanın diğer 6 günü saat 09:00-16:00 arasında çarşıyı ziyaret etmek mümkündür.